| รหัสโครงการ : | R000000632 |
| ชื่อโครงการ (ภาษาไทย) : | การส่งเสริมและยกระดับโรงงานต้นแบบนวัตกรรมยาและผลิตภัณฑ์สมุนไพรให้เป็นไปตามมาตรฐาน GMP เพื่อเพิ่มศักยภาพในการให้บริการกับวิสาหกิจชุมชน |
| ชื่อโครงการ (ภาษาอังกฤษ) : | Promotion and upgrading of innovative pharmaceutical and herbal products pilot plant according to standards under the standard factory GMP to enhance the service for community enterprises |
| คำสำคัญของโครงการ(Keyword) : | สมุนไพร โรงงานต้นแบบ วิสาหกิจชุมชน |
| หน่วยงานเจ้าของโครงการ : | สถาบันวิจัยและพัฒนา > กลุ่มงานส่งเสริมและพัฒนางานวิจัย |
| ลักษณะโครงการวิจัย : | โครงการวิจัยเดี่ยว |
| ลักษณะย่อยโครงการวิจัย : | ไม่อยู่ภายใต้แผนงานวิจัย/ชุดโครงการวิจัย |
| ประเภทโครงการ : | โครงการวิจัยใหม่ |
| สถานะของโครงการ : | propersal |
| งบประมาณที่เสนอขอ : | 400000 |
| งบประมาณทั้งโครงการ : | 400,000.00 บาท |
| วันเริ่มต้นโครงการ : | 08 มิถุนายน 2566 |
| วันสิ้นสุดโครงการ : | 07 มิถุนายน 2567 |
| ประเภทของโครงการ : | การวิจัยและพัฒนา |
| กลุ่มสาขาวิชาการ : | วิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยี |
| สาขาวิชาการ : | อื่นๆ |
| กลุ่มวิชาการ : | อื่นๆ |
| ลักษณะโครงการวิจัย : | ไม่ระบุ |
| สะท้อนถึงการใช้ความรู้เชิงอัตลักษณ์ : | ไม่สะท้อนถึงการใช้ความรู้เชิงอัตลักษณ์ |
| สร้างความร่วมมือประหว่างประเทศ GMS : | ไม่สร้างความร่วมมือทางการวิจัยระหว่างประเทศ |
| นำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา : | ไม่นำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาณภาพการศึกษา |
| เกิดจากความร่วมมือกับภาคการผลิต : | ไม่เกิดจากความร่วมมือกับภาคการผลิต |
| ความสำคัญและที่มาของปัญหา : | ถึงแม้ประเทศไทยจะมีศักยภาพในการผลิตพืชสมุนไพรมาก แต่ยาและผลิตภัณฑ์สมุนไพรจะต้องผลิตจากโรงงานที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน สะอาด มีกระบวนการผลิตและมีวัตถุดิบที่มีคุณภาพ รวมทั้งจำเป็นต้องมีงานวิจัยต่างๆ ที่สนับสนุนให้เห็นถึงประโยชน์ของสมุนไพร ซึ่งจะช่วยให้แพทย์และผู้ป่วยเกิดความมั่นใจ อย่างไรก็ตามการจะพัฒนาโรงงานผลิตยาสมุนไพรให้มีคุณภาพที่น่าเชื่อถือได้และได้มาตรฐานจะมีต้นทุนค่อนข้างสูง และมีขั้นตอนในการตรวจประเมินหลายขั้นตอน อีกทั้งรัฐบาลยังได้ให้ความสนใจเรื่องสมุนไพรเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นทรัพยากรสำคัญที่จะนำมาผลิตยา ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ซึ่งสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 พ.ศ.2566-2570 ในแผนกลยุทธ์ที่ 1 ไทยเป็นประเทศชั้นนำด้านสินค้าเกษตรและเกษตรแปรรูปมูลค่าสูง อีกทั้งโรงงานผลิตยาสมุนไพรจะต้องมีลักษณะสถานที่ผลิตและสถานที่จัดเก็บตามคำแนะนำของคณะกรรมการผลิตภัณฑ์สมุนไพรประกาศกำหนดตามมาตรา 6 (10) แห่งพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 และในการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรจะต้องสร้างความมั่นใจว่าผลิตผลิตภัณฑ์ที่ได้มีคุณภาพ สามารถตอบสนองวัตถุประสงค์ของผู้บริโภคได้ ผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการที่ประจำอยู่สถานที่ดังกล่าว ต้องผ่านการอบรมหลักสูตรตามหลักเกณฑ์วิธีการที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยากำหนด ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขเกี่ยวกับการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรตามพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2564 ดังกล่าวโดยเคร่งครัด (พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562, ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขเกี่ยวกับการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรตามพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2564) โรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ได้ดำเนินการจัดตั้งเมื่อปี 2565 เพื่อให้เป็นโรงงานต้นแบบในการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการผลิต การพัฒนาผลิตภัณฑ์สมุนไพรจากงานวิจัย การยกระดับคุณภาพของผลิตภัณฑ์สมุนไพร อีกทั้งเป็นสถานที่ศึกษาดูงานในการเรียนรู้สำหรับนักศึกษาวิทยาลัยการแพทย์ทางเลือกและการสาธารณสุขและหน่วยงานอื่น นอกจากนี้ยังเป็นการสนับสนุนการใช้นโยบายยาสมุนไพรเพื่อทดแทนยาแผนปัจจุบันของกระทรวงสาธารณสุขและสามารถกระจายยาสมุนไพรเข้าสู่ระบบบริการสุขภาพได้อย่างทั่วถึงในโรงพยาบาลการแพทย์ทางเลือกและบริบาลผู้สูงอายุ หลวงพ่อพัฒน์ ปุญฺญกาโม เฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ทั้งนี้โรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรยังเป็นตัวกลางเชื่อมโยงระหว่างภาคการศึกษา ภาคอุตสาหกรรมและวิสาหกิจชุมชนที่ผู้ประกอบการมีความต้องการมีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับการวิจัย การผลิตยาสมุนไพรหรือผลิตภัณฑ์สมุนไพร เนื่องด้วยโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ยังไม่ผ่านการรับรองมาตรฐานตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ดีในการผลิต (GMP) ดังนั้นเพื่อส่งเสริมการผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรให้ได้มาตรฐาน อันจะเป็นการสร้างความมั่นใจต่อผู้บริโภคและเป็นการเพิ่มศักยภาพการแข่งขัน จึงจำเป็นต้องมีแผนการดำเนินงานเร่งรัดให้โรงงานสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ให้ได้ตามมาตรฐาน |
| จุดเด่นของโครงการ : | แปลนโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน GM |
| วัตถุประสงค์ของโครงการ : | 1. เพื่อวิเคราะห์สภาพปัญหาภายในโรงงาน และปรับปรุงแบบแปลนและสายการผลิตโรงงานให้ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน GMP
2. เพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากรในโรงงานต้นแบบให้เป็นไปตามข้อกำหนดมาตรฐาน GMP
3. จัดทำเอกสารในการขอรับรองตามมาตรฐาน GMP |
| ขอบเขตของโครงการ : | 1. วิเคราะห์สภาพปัญหาภายในโรงงาน และปรับปรุงแบบแปลนและสายการผลิตโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรตามข้อเสนอแนะของกระทรวงสาธารณสุข
2. พัฒนาศักยภาพบุคลากรในโรงงานต้นแบบให้เป็นไปตามข้อกำหนดมาตรฐาน GMP
3. จัดทำเอกสารในการขอรับรองตามมาตรฐาน GMP |
| ผลที่คาดว่าจะได้รับ : | 1. ได้แปลนและสายการผลิตของโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่ผ่านรับการรับรองตามมาตรฐาน GMP
2. บุคลากรในโรงงานมีความรู้ความเข้าใจในข้อกำหนดมาตรฐาน GMP
3. ได้เอกสารเพื่อขอรับรองตามมาตรฐาน GMP |
| การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ : | - แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห?งชาติ ฉบับที่ 13 พ.ศ.2566-2570 กล่าวว่า แผนกลยุทธ์ที่ 1 ไทยเป็นประเทศชั้นนำด้านสินค้าเกษตรและเกษตรแปรรูปมูลค่าสูง อีกทั้งโรงงานผลิตยาสมุนไพรจะต้องมีลักษณะสถานที่ผลิตและสถานที่จัดเก็บตามคำแนะนำของคณะกรรมการผลิตภัณฑ์สมุนไพรประกาศกำหนดตามมาตรา 6 (10) แห่งพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562
- พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562, ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขเกี่ยวกับการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรตามพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2564 กล่าวว่า นการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรจะต้องสร้างความมั่นใจว่าผลิตผลิตภัณฑ์ที่ได้มีคุณภาพ สามารถตอบสนองวัตถุประสงค์ของผู้บริโภคได้ ผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการที่ประจำอยู่สถานที่ดังกล่าว ต้องผ่านการอบรมหลักสูตรตามหลักเกณฑ์วิธีการที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยากำหนด ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขเกี่ยวกับการผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรตามพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2564 ดังกล่าวโดยเคร่งครัด |
| ทฤษฎี สมมุติฐาน กรอบแนวความคิด : | GMP (Good Manufacturing Practice) เป็นระบบคุณภาพที่ใช้สร้างและควบคุมกระบวนการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรมอาหารและยา มีจุดประสงค์เพื่อให้สามารถผลิตผลิตภัณฑ์ได้อย่างมีคุณภาพและปลอดภัย เหมาะสำหรับการบริโภค โดยเน้นไปที่การป้องกันและขจัดความเสี่ยงที่อาจจะทำให้ผลิตภัณฑ์เป็นอันตราย หรือเกิดความไม่ปลอดภัยแก่ผู้บริโภค GMP จึงเป็นข้อกำหนดขั้นพื้นฐานที่จำเป็นในการผลิตและควบคุมกระบวนการผลิตที่กำหนดขึ้นเพื่อให้ผู้ผลิตหรือผู้ประกอบการปฏิบัติตาม ผลิตภัณฑ์สมุนไพร หมายความว่า ยาจากสมุนไพร ผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรตามกระบวนการผลิตยาแผนปัจจุปันหรือมีการประยุกต์กระบวนการผลิตแบบยาแผนปัจจุบันมาใช้ประกอบในการผลิตด้วย ยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรจำเป็นต้องผ่านความมั่นใจถึงความปลอดภัยและคุณภาพของผลิตภัณฑ์ มาตรฐานดังกล่าวจะเป็นหลักฐานสําคัญอย่างเป็นรูปธรรม ในการให้ข้อมูลว่าผลิตภัณฑ์นั้นๆ ผลิตตามกระบวนการที่ตรงกับความต้องการของผู้บริโภค ทั้งในด้านคุณภาพและความปลอดภัย ดังนั้น ในการดำเนินการครั้งนี้จึงมุ่งหวังให้โรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร ได้รับการรับรองตามโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร |
| วิธีการดำเนินการวิจัย และสถานที่ทำการทดลอง/เก็บข้อมูล : | 1. สำรวจปัญหาภายในโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร
2. ปรับปรุงแบบแปลนและสายการผลิตของโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรตามสภาพปัญหาที่พบ
3. ยื่นเสนอแบบแปลนและสายการผลิตเพื่อให้กระทรวงสาธารณสุขพิจารณา
4. ปรับปรุงแบบแปลนและสายการผลิตภายในโรงงานตามข้อเสนอแนะของกระทรวงสาธารณสุข
5. ยื่นขออนุญาตแบบแปลนอาคารสถานที่ผลิตเพื่อขอรับรองมาตรฐาน GMP
6. พัฒนาศักยภาพบุคลากรในโรงงานต้นแบบให้เป็นไปตามข้อกำหนดมาตรฐาน GMP โดยจัดโครงการอบรมหลักสูตรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องให้กับบุคลากร
7. จัดทำเอกสารในการขอรับรองตามมาตรฐาน GMP ตามคำแนะนำของที่ปรึกษาระบบคุณภาพ เพื่อขอการตรวจรับรองตามมาตรฐาน GMP |
| คำอธิบายโครงการวิจัย (อย่างย่อ) : | เป็นโครงการวิจัยเชิงนโยบายของมหาวิทยาลัยราชขภัฏนครสวรรค์ สอดคล้องกับแผนยุทธ์ศาสตร์ของมหาวิทยาลัย ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 5 การแสวงหารายได้และสร้างความมั่นคงทางการเงินของมหาวิทยาลัยในระยะยาว (Future of Revenue Model) โดยมีผลสำเร็จ คือ แปลนโรงงานต้นแบบนวัตกรรมผลิตยาสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพร ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน GMP |
| จำนวนเข้าชมโครงการ : | 331 ครั้ง |