กลับไปหน้าโครงการวิจัยทั้งหมด รหัสโครงการ : R000000486 ชื่อโครงการ (ภาษาไทย) : การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมองของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ชื่อโครงการ (ภาษาอังกฤษ) : The Development Learning Process Brain skills Executive Functions of Early Childhood Students By Drama Activity and role play คำสำคัญของโครงการ(Keyword) : การพัฒนาทักษะสมอง EF, การเล่นละคร, บทบาทสมมติ, เด็กอนุบาล หน่วยงานเจ้าของโครงการ : คณะครุศาสตร์ > ภาควิชาหลักสูตรและการสอน สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย ลักษณะโครงการวิจัย : โครงการวิจัยเดี่ยว ลักษณะย่อยโครงการวิจัย : ไม่อยู่ภายใต้แผนงานวิจัย/ชุดโครงการวิจัย ประเภทโครงการ : โครงการวิจัยใหม่ สถานะของโครงการ : แผนงานวิจัยหรือชุดโครงการวิจัยและโครงการวิจัยที่เสร็จสิ้นแล้ว งบประมาณที่เสนอขอ : 52700 งบประมาณทั้งโครงการ : 52,700.00 บาท วันเริ่มต้นโครงการ : 11 ธันวาคม 2562 วันสิ้นสุดโครงการ : 10 ธันวาคม 2563 ประเภทของโครงการ : งานวิจัยเพื่อการเรียนการสอน กลุ่มสาขาวิชาการ : สังคมศาสตร์ สาขาวิชาการ : สาขาการศึกษา กลุ่มวิชาการ : อื่นๆ ลักษณะโครงการวิจัย : ไม่ระบุ สะท้อนถึงการใช้ความรู้เชิงอัตลักษณ์ : ไม่สะท้อนถึงการใช้ความรู้เชิงอัตลักษณ์ สร้างความร่วมมือประหว่างประเทศ GMS : ไม่สร้างความร่วมมือทางการวิจัยระหว่างประเทศ นำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา : นำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาณภาพการศึกษา เกิดจากความร่วมมือกับภาคการผลิต : ไม่เกิดจากความร่วมมือกับภาคการผลิต ความสำคัญและที่มาของปัญหา : ที่ทำการวิจัย ในยุคของการปฏิรูปการศึกษาได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนาการคิดดังปรากฏในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. 2542 มาตรา 24 เกี่ยวกับการจัดกระบวนการเรียนรู้โดยกำหนดให้สถานศึกษาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการตาม (2) ความว่า “ฝึกทักษะ กระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ์และการประยุกต์ความรู้มาใช้เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหา”ในปีพ.ศ. 2545 ได้มีการแก้ไขเพิ่มเติม ด้วยการกำหนดให้มีการปฏิรูปการศึกษาเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพ (สำนักงานปฏิรูปการศึกษา. 2545 : 1) เป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างรูปแบบ กระบวนการจัดการเรียนการสอน การบริหารจัดการและระบบสนับสนุนต่าง ๆ ไม่ด้านงบประมาณอุปกรณ์เครื่องมือหรือเทคโนโลยีเป้าหมายของการปฏิรูปคือ พัฒนาให้เด็กเยาวชน และคนไทยเป็นคนดีมีคุณธรรมเป็นคนเก่ง คิดดีทำงานได้ดีมีคุณภาพ มีความเป็นไทย สามารถปรับตัวได้เหมาะสมกับสถานการณ์โลกและสังคมที่เปลี่ยนแปลงซึ่งคุณภาพของคนไทยดังกล่าวจะเป็นทรัพยากรสำคัญสำหรับการอยู่รอดและการพัฒนาของประเทศไทยในกระแสสังคมยุคใหม่ที่ต้องใช้ความรู้เป็นเครื่องมือสำคัญของการประกอบอาชีพและการดำรงชีวิต การคิดเป็นความสามารถของสมองที่ประมวลข้อมูลที่ได้จากการรับรู้มาสร้างเป็นองค์ความรู้ในตนซึ่งสามารถพัฒนาขึ้นได้ตั้งแต่วัยเรียน ”กระบวนการคิด” จึงเป็นสิ่งที่โรงเรียนต้องจัดให้ผู้เรียนทุกระดับชั้นเช่นเดียวกับการศึกษาปฐมวัย ซึ่งปรากฏให้เห็นอย่างเด่นชัดใน “หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560” ในการกำหนดจุดหมายซึ่งถือเป็นมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย(2560 : 26) สำหรับเด็กอายุ 3-5 ปีเกี่ยวกับเรื่องการคิดในข้อที่ 10 ว่า“มีความสามารถในการคิดและการแก้ปัญหาได้เหมาะสมกับวัย” และพัฒนาการเกี่ยวกับกระบวนการคิดของเด็กในแต่ละวัยคือ เด็กอายุ 3 ปีสร้างผลงานตามความคิดของตนเองอย่างง่ายๆ เด็กอายุ 4 ปีพยายามแก้ปัญหาด้วยตนเองหลังจากได้รับคำชี้แนะ เด็กอายุ 5 ปี พยายามแก้ปัญหาด้วยตนเองครูปฐมวัยและผู้เกี่ยวข้องต้องพิจารณาในการจัดประสบการณ์เพื่อส่งเสริมการสอนการคิดให้เหมาะกับเด็กแต่ละวัยโดยนำสาระการเรียนรู้เป็นสื่อกลางในการจัดการกิจกรรมให้กับเด็ก ในลักษณะบูรณาการไม่เน้นเนื้อหา การท่องจำ ให้ฝึกทักษะที่สำคัญและจำเป็นสำหรับเด็ก ได้แก่ ทักษะการเคลื่อนไหวทักษะการคิด ทักษะการใช้ภาษา คณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์เป็นต้น ทักษะ EF ตรงกับคำในภาษาอังกฤษว่า “ExecutiveFunctions”เป็นทักษะในการทำหน้าที่ระดับสูงของสมองที่ช่วยให้เกิดการกำกับตนเอง เพื่อให้เกิดพฤติกรรมที่มุ่งสู่เป้าหมายได้โดยมีสมองส่วนหน้าสุด ทำหน้าที่เป็นทำงานร่วมกับสมองอีกหลายส่วน ช่วยให้เกิดการกำกับตนเองในด้านอารมณ์ ความคิด และการกระทำ ไม่หุนหันพลันแล่นคิดไตร่ตรองก่อนทำ (นวลจันทร์ จุฑาภักดีกุล และคณะ. 2560) ทักษะ นับเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนาเด็กปฐมวัยในศตวรรษที่ 21ที่เด็กต้องเผชิญทั้งกับปัญหา และโอกาสต่าง ๆ ที่ผ่านเข้ามาอย่างมากมายการวางรากฐานของทักษะ มีความสำคัญยิ่งต่อการฝึกฝนเด็กให้มีความสามารถในการคิดเป็นยับยั้งชั่งใจ ควบคุมอารมณ์ตนเองได้ อยู่กับคนอื่นเป็น ทำงานเป็น รู้จักริเริ่มรู้จักวางแผน และ ลงมือทำด้วยความอุตสาหะ มีความแน่วแน่ มั่นคงสู่เป้าหมาย(สุภาวดี หาญเมธี. 2559) ทักษะ ทีดีย่อมส่งผลต่อความสำเร็จในการเรียนการทำงาน และการอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุขแต่หากเด็กมีความบกพร่องของทักษะ ก็จะนำมาซึ่งปัญหาพฤติกรรมและปัญหาสังคมต่าง ๆ ตามมาเมื่อโตขึ้น (นวลจันทร์ จุฑาภักดีกุล และคณะ. 2560)ดังนั้น เด็กจะมีชีวิตที่ประสบผลสำเร็จจำเป็นต้องทีทักษะที่ดี การพัฒนา EF ในเด็กปฐมวัยนับเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการพัฒนาทักษะEF ด้านต่าง ๆ ให้กับเด็กเพราะเป็นช่วงที่สมองส่วนหน้าพัฒนามากที่สุด (สุภาวดี หาญเมธี. 2559) การมีทักษะ จะช่วยให้เด็กสามารถฟันฝ่าอุปสรรค ทักษะ ช่วยให้เขาลุกขึ้นสู้ต่อไปได้การส่งเสริม EF ทุกด้านจะช่วยให้เด็กมีทักษะปรับตัวและฟื้นตัวหลังเหตุการณ์วิกฤตได้ทักษะ เป็นคุณสมบัติที่ช่วยให้บุคคลดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข การพัฒนาเด็กให้มีทักษะที่ดี คงไม่สามารถสร้างได้ภายในระยะเวลาอันสั้น แต่ต้องค่อย ๆแทรกซึมเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งในการดำเนินชีวิตประจำวันของเด็ก การจัดการศึกษาปฐมวัยเป็นการจัดการศึกษาที่สอดคล้องกับการพัฒนาทักษะ ให้มีความแข็งแรง เนื่องจากมีแนวการจัดกิจกรรมในลักษณะแบบการเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติ ผ่านการจัดกิจกรรมที่หลากหลาย เช่น การอ่านนิทาน การร้องเพลง กิจกรรมเคลื่อนไหว และดนตรี การเล่นอิสระ การเล่นละคร การเล่นบทบาท การทำงานบ้าน การไปทัศนศึกษา และการอ่านในรูปแบบต่าง ๆ การเล่นละครเป็นสื่อ นำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้อันหลากหลาย เนื่องจากละครมีองค์ประกอบหลายอย่างที่เด็กต้องคิด และลงมือทำจริง เป็นการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรงการเล่นละครหรือการสมมุติบทบาทจากเรื่องราวในนิทานทำให้เด็กต้องฝึกคิดเชื่อมโยงนำข้อมูลต่างๆ ที่ได้รับรู้กับความรู้เดิมที่มี แล้วสังเคราะห์ส่งผ่านออกมาเป็นการกระทำ การเล่นละครหรือการแสดง ช่วยให้เด็กเกิดความเข้าใจในสิ่งที่กำลังเรียนรู้ได้ชัดเจนมากขึ้นซึ่งการเล่นละครนำพาไปสู่การจำลองสถานการณ์ที่ท้ายจริงช่วงเวลาที่สร้างสรรค์จะเปิดโอกาสให้เด็กได้สำรวจตรวจสอบความคิดของตนเองอย่างจริงจังโดยไม่รู้ตัวบทสนทนาที่เด็กพูดขณะสมบทบาทจะสะท้อนว่าเด็กสื่อสารอย่างไรเด็กคิดอย่างไร เกี่ยวกับตัวละครนั้น ประเด็นสำคัญของการเล่นละคร คือเด็กสามารถทำได้อย่างเต็มที่ไม่มีแรงกดดันและไม่กลัวผิดนอกจากนี้การเล่นละครยังช่วยส่งเสริมวิธีการเรียนรู้และทักษะการทำงานร่วมกันส่งเสริมจินตนาการและการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าเรียนรู้วิธีการอยู่ร่วมกันโดยเอาใจเขามาใส่ใจเรา ส่งเสริมเทคนิคการใช้ร่างกายอย่างถูกต้องเพิ่มทักษะการใช้ภาษาได้อย่างลุ่มลึกสร้างความมั่นใจ กล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ และเกิดความภาคภูมิใจในตนเอง(ภูวฤทธิ์ 2561) ส่วนนิทานจัดเป็นกิจกรรมหนึ่งที่ได้รับความสนใจจากครู พ่อ แม่และผู้เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัย ในการนำมาเป็นสื่อกลาง เพื่อเร้าความสนใจและกระตุ้นให้เด็กเกิดทักษะการเรียนรู้เชื่อมโยงกับกระบวนการคิดอย่างสร้างสรรค์ ตลอดจนปลูกฝังลักษณะนิสัยพฤติกรรมที่ดีงามและหากยิ่งนิทานนั้นเป็นนิทานที่คัดสรรมาเป็นอย่างดีว่าสามารถช่วยพัฒนาสมองของเด็ก ได้แก่ การจดจ่อตั้งใจฟัง เด็กต้องยั้งใจตนจากการไปทำกิจกรรมอย่างอื่นเด็กได้คิด รู้สึก หรือจินตนาการไปตามเนื้อหาโดยนำข้อมูลใหม่ไปเชื่อมโยงกับข้อมูลเดิมในสมอง หากข้อมูลใหม่แตกต่างไปจากข้อมูลเดิม เด็กอาจเกิดการปรับเปลี่ยนความคิด ยามที่นิ่งฟังภาวะอารมณ์ของเด็กจะสงบหรือไหลลื่นไปตามท้องเรื่อง บางครั้งเนื้อหาอาจพาให้เด็กได้สะท้อนคิดกลับมาถึงตนเองสอดคล้องกับ สุภาวดี หาญเมธ (2559) ที่กล่าวถึงทักษะ ที่เกิดขึ้นจากการอ่าน รูปทรงสีสันในภาพที่เห็นเสียงอ่านของแม่ที่อบอุ่นชวนฟัง แม้ยังไม่เข้าใจเรื่องราว แต่ก็เกิดความสนใจ ใส่ใจจดจ่อหน้าหนังสือที่ถูกพลิกเปิดรูปและเสียงที่เปลี่ยนไป ทำให้สมองต้องยืดหยุ่นปรับตัวอ่านซ้ำหลายครั้ง เกิดการบันทึกจดจำ เก็บภาพ เก็บเสียงเก็บเรื่องราวค่อยๆ รู้เรื่องขึ้นตามเวลา จนสามารถหยิบเอาความจำเหล่านั้นมาใช้ได้การนั่งบนตักนิ่มๆอยู่ในอ้อมแขนอบอุ่นของแม่ น้ำเสียงอ่อนโยนสร้างความผูกพันที่นำไปสู่ความไว้ใจดังนั้นผู้วิจัยจึงต้องการศึกษาและพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมองEF(Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยพิจารณาจากทักษะ EF(Executive functions) สำหรับเด็กปฐมวัย 6 ด้าน คือ ริเริ่ม ลงมือทำ มุ่งเป้าหมาย และเพียรพยายาม ความจำเพื่อใช้งานยืดหยุ่นความคิดวางแผนและจัดระบบดำเนินการ การควบคุมอารมณ์ โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ จุดเด่นของโครงการ : การพัฒนาเทคนิกวิธีการสอน เพื่อพัฒนาศักยภาพของเด็กปฐมวัย วัตถุประสงค์ของโครงการ : 3.1เพื่อสร้างและพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ 3.2เพื่อศึกษาผลการใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมุติประกอบด้วย 3.2.1เปรียบเทียบทักษะสมอง ของนักศึกษาที่ได้รับการจัดกิจกรรมโดยใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติก่อนและหลังการทดลอง 3.2.2เปรียบเทียบทักษะสมอง ระหว่างกลุ่มทดลองที่ได้รับการจัดกิจกรรมโดยใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมุติและกลุ่มที่ไม่ได้รับการจัดกิจกรรม โดยใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมุติ ก่อนและหลังการจัดกิจกรรม 3.3เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาได้รับกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ 3.4 เพื่อนำกระบวนการการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมองของเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติไปเผยแพร่ให้แก่ครู ผู้ดูแลเด็กปฐมวัยในโรงเรียนศูนย์พัฒนาเด็ก ชุมชน หรือท้องถิ่นในเขตพื้นที่บริการมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ขอบเขตของโครงการ : การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาและพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติโดยให้นักศึกษาได้ทดลองใช้กระบวนการจัดกิจกรรมและนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย อายุ 3-6 ปี ดังรายละเอียดต่อไปนี้ 6.1 ขอบเขตด้านประชากรและกลุ่มตัวอย่าง 6.1.1 ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือนักศึกษาสาขาวิชาการศึกษาปฐมวัยชั้นปีที่ 3 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ 6.1.2 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ นักศึกษาสาขาวิชาการศึกษาปฐมวัยชั้นปีที่ 3 คณะ ครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ จำนวน 30 คน ซึ่งได้จากการคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) 6.2 ขอบเขตด้านเนื้อหา ขอบเขตเนื้อหาของกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ โดยพิจารณาจากทักษะ EF (Executive functions) สำหรับเด็กปฐมวัย 6 ด้าน คือ ริเริ่ม ลงมือทำ (Initiating) มุ่งเป้าหมาย และเพียรพยายาม (Goal-directed Persistence) ความจำเพื่อใช้งาน (Working memory) ยืดหยุ่นความคิด (Shifting/ Cognitive flexibilityวางแผนและจัดระบบดำเนินการ (Planning & Organizing) การควบคุมอารมณ์ (Emotional Control) และความพึงพอใจของนักศึกษาได้รับกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ 6.3 ตัวแปรที่ศึกษามีดังนี้ 6.3.1 ตัวแปรอิสระ (Independent Variable) คือ กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 สร้างแรงบันดาลใจ (Inspire) ขั้นที่ 2 วางแผน ออกแบบ และสร้างสรรค์ (Planning, design and Creative) ขั้นที่ 3 แสดงละคร/ บทบาทสมมติ (Drama/Role play) ขั้นที่ 4 สะท้อนความคิด (Reflection) 6.3.2 ตัวแปรตาม (Dependent Variable) คือ การพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย ประกอบด้วย 1) การพัฒนาทักษะสมอง EF ของเด็กปฐมวัย 6 ด้าน คือ - ริเริ่ม ลงมือทำ (Initiating) หมายถึง ความสามารถในการ “คิด” ที่จะทำสิ่งใหม่ๆ ที่ตนเองไม่เคยทำ หรือยังทำไม่สำเร็จ และ “ลงมือทำ” สิ่งนั้นให้สำเร็จด้วยตนเอง - มุ่งเป้าหมาย และเพียรพยายาม (Goal-directed Persistence) หมายถึง ความมุ่งมั่น อดทน ไม่ล้มเลิก เมื่อเจออุปสรรค แต่จะพยายามเรียนรู้และปรับปรุงวิธีทำงานให้ผ่านพ้นปัญหาไปได้ - ความจำเพื่อใช้งาน (Working memory) หมายถึง ความสามารถในการจดจำข้อมูลไว้ในใจและจัดการข้อมูลกับเหล่านั้น เพื่อทำความเข้าใจกับสิ่งต่าง ๆ เพื่อคิดแก้ปัญหา จำเป็นต้องอาศัยการมีความตั้งใจจดจ่อ (Attention) เป็นพื้นฐาน - ยืดหยุ่นความคิด (Shifting/ Cognitive flexibility) หมายถึง ความสามารถในการเปลี่ยนความคิด ไม่ยึดติดความคิดเดียว รู้จักเปลี่ยนมุมมองคิดนอกกรอบได้ สามารถทำงานหลายอย่างสลับไปมาได้ - วางแผนและจัดระบบดำเนินการ (Planning & Organizing) หมายถึง ความสามารถในคิดอย่างเป็นขั้นตอน ให้รอบคอบก่อนลงมือทำ จัดลำดับความสำคัญ จัดหมวดหมู่สิ่งต่าง ๆ ได้ดี และวางแผนอย่างเป็นระบบได้ - การควบคุมอารมณ์ (Emotional Control) หมายถึง ความสามารถในการรับรู้ และบอกอารมณ์ของตนเองได้ รวมถึงควบคุมการแสดงออกทางอารมณ์ให้ออกมาอย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ 2) ความพึงพอใจของนักศึกษาได้รับกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ 6.4 ขอบเขตด้านเวลา ระยะเวลาของการทดลองใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ทำการทดลองในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2563 ระยะเวลา 14 สัปดาห์ ผลที่คาดว่าจะได้รับ : 10.1 ได้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ 10.2 นักศึกษามีความสามารถในการจัดกิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) สำหรับเด็กปฐมวัย 10.3 เด็กปฐมวัยได้รับการส่งเสริมเพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ส่งผลต่อพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ร่างกาย อารมณ์จิตใจ สังคม และสติปัญญาประโยชน์ในด้านปฏิบัติการ ได้แก่ 10.4 เพื่อเป็นแนวทางให้แก่ครูและผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กอนุบาล ในการนำกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ 10.5 เพื่อเป็นแนวทางให้แก่ครูและผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กอนุบาล ในการนำกิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติไปใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาเด็กอนุบาลในด้านอื่น ๆ 10.6 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาปฐมวัยทั้งภาครัฐและเอกชน สามารถนำผลการวิจัยไปประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาทักษะสมอง EF ตามบริบท ผ่านการเผยแพร่ผลงานวิจัยของนักวิจัย ได้แก่ การเผยแพร่ผ่านเว็ปไซด์ การจัดทำเป็นแผ่นซีดี การขยายผลด้วยการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียนให้แก่นักศึกษาและครู การฝึกอบรมครูและบุคลากรทางการศึกษาปฐมวัย การตีพิมพ์และการเผยแพร่ในวารสารระดับชาติ การนำเสนองานวิจัยในที่ประชุมวิชาการและการนำเสนอผลงานในรูปแบบโปสเตอร์ เป็นต้น 10.7 สถาบันที่ทำหน้าที่ผลิตครูปฐมวัยทั้งภาครัฐและเอกชนนำผลงานวิจัยไปให้ความรู้และฝึกปฏิบัติการให้แก่นักศึกษาหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้และฝึกปฏิบัติตามรายวิชาของหลักสูตรและสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาทักษะสมอง EF ของเด็กปฐมวัย เมื่อเข้าสู่ระบบการฝึกประสบการณ์วิชาชีพ การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ : 8. การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ (information) ที่เกี่ยวข้อง 8.1.1 แนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กปฐมวัย ความหมายของการออกแบบการเรียนการสอน Briggs et al., (1981) กล่าวว่า การออกแบบการเรียนการสอนเป็นกระบวนการที่มีการวิเคราะห์ความต้องการจำเป็นในการเรียนการสอนเป็นอย่างมาก (Analysis of Learning Needs) เป้าหมายการเรียน (Goal) เพื่อพัฒนากระบวนการให้เหมาะสมโดยใช้กิจกรรม สื่อการเรียนการสอน นำไปทดลองใช้และทำการประเมินผลเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้ Richey (1986) อธิบายเกี่ยวกับการออกแบบการเรียนการสอนว่าถือเป็นศาสตร์แห่งการสร้างสรรค์ของกระบวนการพัฒนา การประเมิน และการบำรุงรักษาที่ละเอียดและมีการระบุที่เฉพาะเจาะจงเพื่อเอื้อให้การเรียนการสอนทุกประเภทไม่ว่าจะเป็นวิชาหน่วยเล็กหรือหน่วยใหญ่ AECT (1979) ได้ระบุคำจำกัดความของการออกแบบการเรียนการสอนว่าเป็นกระบวนการ (Systematic Approach) ที่กำหนดรายละเอียดว่าแต่ละขั้นตอนมีองค์ประกอบการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบและศึกษาความจาเป็นในการผลิตและพัฒนาการเรียนการสอนด้วย Johnson (1989) เสนอนิยามการออกแบบการเรียนการสอนไว้ 2 ความหมาย คือ 1) เป็นกระบวนการเชิงระบบในการสร้างโปรแกรมการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ที่มีพื้นฐานมาจากการวิเคราะห์ผู้เรียน เนื้อหาสาระ และบริบทของการเรียนรู้ 2) เป็นองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกันระหว่างทฤษฎีการเรียนรู้ การประเมินผล และการนาไปประยุกต์ใช้อย่างเป็นระบบ โดยมีหลักการและทฤษฎีการเรียนรู้เป็นพื้นฐานที่อยู่ภายใต้บริบทการเรียนการสอนที่เฉพาะเจาะจง Seels and Glasgow (1990) ให้นิยามของการออกแบบการเรียนการสอนไว้ว่าเป็นกระบวนการ แก้ปัญหาในการเรียนการสอน โดยการวิเคราะห์เงื่อนไขในการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ Gustafson (1994) กล่าวว่า การออกแบบการเรียนการสอน เป็นกระบวนการที่วิเคราะห์ถึงสิ่งที่ควรสอนหรือเรียนรู้และกำหนดว่าจะสอนหรือเรียนรู้อย่างไร จากนั้นนาไปทดลองใช้และปรับปรุง และวัดสิ่งที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วย Morrison, R.G., Ross, M.S., and Kemp, E.J. (2001) กล่าวในหนังสือ Designing Effective Instruction ว่าการออกแบบการเรียนการสอนเป็นการวางแผน พัฒนา ประเมินและการจัดการกระบวนการเรียนการสอนเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นการออกแบบการเรียนการสอน คือ กระบวนการที่ใช้ในการพัฒนาการเรียน การสอนที่อยู่บนพื้นฐานของ แนวคิด ทฤษฎี การวิเคราะห์องค์ประกอบต่างๆ เช่น ผู้เรียน เนื้อหา และนามากำหนดวัตถุประสงค์ เงื่อนไข รายละเอียดและองค์ประกอบที่จำเป็นของกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อให้ผู้เรียนมีลักษณะอันพึงประสงค์สอคล้องกับเป้าหมายที่กำหนดไว้เบื้องต้น องค์ประกอบของกระบวนการออกแบบการเรียนการสอน การออกแบบการเรียนการสอนในปัจจุบันให้ความสนใจกับผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยการศึกษาตัวแปรที่ส่งผลกับการเรียน (Learning Outcome) ประกอบด้วย 1) การที่ทำให้ผู้เรียนที่มีระดับความสามารถต่างกันบรรลุวัตถุประสงค์ของการเรียนร่วมกัน 2) กลยุทธ์การเรียนการสอนที่เหมาะสมกับวัตถุประสงค์และลักษณะของผู้เรียนแต่ละคน 3) สื่อการเรียนการสอนและแหล่งเรียนรู้ที่เหมาะสมและเอื้อประโยชน์สูงสุด 4) ปัจจัยที่สนับสนุนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ 5) กระบวนการที่จะทาให้ประสบความสำเร็จตามที่ตั้งวัตถุประสงค์ไว้ 6) การทบทวนและทดลองใช้สิ่งที่พัฒนาขึ้นว่าเป็นไปตามที่คาดหวังไว้หรือไม่ Kemp (1985) ระบุคำถามที่ต้องพิจารณาก่อนการออกแบบการเรียนการสอนไว้ดังนี้ 1) การเรียนการสอนนี้ออกแบบเพื่อใคร 2) สิ่งที่ต้องการให้ผู้เรียนเรียนรู้หรือจุดประสงค์ในการเรียนการสอนคืออะไร 3) วิธีการในการถ่ายทอดเนื้อหาสาระ หรือกิจกรรมการเรียนการสอนคืออะไร 4) วิธีและกระบวนการประเมินผลผู้เรียนว่าเกิดการเรียนรู้ตามที่ตั้งจุดประสงค์ไว้ Gunter, et al., (1990) กล่าวถึงกระบวนการวางแผนในการออกแบบการเรียน การสอนว่าต้องมีความเป็นระบบต่อเนื่องกัน โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1) การตั้งเป้าหมายและพัฒนาหลักการและเหตุผลสำหรับการเรียนการสอน 2) การระบุวัตถุประสงค์ทั่วไปของการเรียนรู้ 3) การสร้างวิธีการประเมินผล 4) การสร้างหน่วยการเรียนที่แสดงถึงเนื้อหาของหลักสูตร / รายวิชาที่เรียน 5) การออกแบบบทเรียนสาหรับการเรียนการสอน 6) การเลือกวัสดุสำหรับการเรียนการสอน Briggs et al., (1981) ได้ระบุขั้นตอนของการออกแบบการเรียนการสอนไว้ดังนี้ 1) ระบุเป้าหมายของการเรียนการสอน 2) จัดลำดับโครงสร้างของรายวิชา 3) เขียนวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม 4) เตรียมการวัดผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน 5) วิเคราะห์ทักษะการเรียนรู้ 6) ออกแบบกลวิธีการเรียนการสอน 7) ออกแบบบทเรียนหรือหน่วยการเรียน 8) ทำการประเมินระหว่างการเรียนการสอน Dick and Carey (1990) อ้างถึงใน Gange (1992) นาเสนอการออกแบบการเรียน การสอนไว้ 9 ขั้นดังนี้ 1) กำหนดเป้าหมายของการเรียนการสอน 2) การวิเคราะห์การเรียนการสอนด้านทักษะที่สนับสนุนการเรียนการสอนเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย 3) การพิจารณานิสัยและบุคลิกลักษณะของผู้เรียน 4) การกำหนดพฤติกรรมที่สามารถวัดได้ 5) การกำหนดข้อสอบแบบอิงเกณฑ์ 6) การพิจารณากลวิธีการเรียนการสอน 7) การพิจารณาเลือกอุปกรณ์การเรียนการสอน 8) การประเมินระหว่างเรียน 9) การประเมินสรุป Mccomp (1986); Andrew and Goodson (1980); Dick (1981) อ้างถึงใน Johnson(1989) เสนอหลักการออกแบบการเรียนการสอน ประกอบด้วย 10 ขั้นตอน คือ 1) การสำรวจความต้องการ 2) ระบุเป้าหมายอย่างกว้างและรายละเอียดของจุดประสงค์/ผลของการเรียนรู้ 3) พัฒนาแบบวัดเพื่อวัดการบรรลุเป้าหมายและจุดประสงค์ที่ตั้งไว้ 4) วิเคราะห์เป้าหมายและจุดประสงค์เพื่อกำหนดลักษณะของทักษะที่ต้องการพัฒนา 5) วิเคราะห์ลักษณะผู้เรียน 6) ระบุกลวิธีการเรียนการสอนที่มีพื้นฐานจากการวิเคราะห์งานและผู้เรียน 7) เลือกวิธีการ/อุปกรณ์ที่จะนำกลวิธีการเรียนการสอนไปใช้ 8) พัฒนาอุปกรณ์ต่างๆ โดยมีพื้นฐานจากกลวิธีและอุปกรณ์ที่เลือก 9) ประเมินระหว่างดำเนินการและปรับปรุงวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ 10) นำไปใช้และดำเนินโครงการต่อไป รูปแบบการออกแบบการเรียนการสอน (instructional design model) นักออกแบบการเรียนการสอนจะใช้รูปแบบการออกแบบการเรียนการสอน (Instructional design model) เป็นเครื่องมือหรือแนวทางในการปฏิบัติงานเพื่ออธิบายองค์ประกอบของการทางานหรือความสัมพันธ์ขององค์ประกอบเหล่านั้นให้ผู้ที่เกี่ยวข้องหรือทีมงานมีความเข้าใจขั้นตอนกระบวนการทำงานและใช้ตรวจสอบการดำเนินงาน รูปแบบการออกแบบการเรียนการสอนที่เป็นพื้นฐานของการออกแบบการเรียนการสอนเชิงระบบที่มีผู้นิยมใช้มากที่จะกล่าวถึงในที่นี้ ได้แก่ 1) รูปแบบ ADDIE MODEL การออกแบบการเรียนการสอนตามรูปแบบ ADDIE MODEL ประกอบด้วยกิจกรรมในการดาเนินงาน 5 กิจกรรม ได้แก่ การวิเคราะห์ (Analysis) การออกแบบ (Design) การพัฒนา(Development) การนำไปใช้ (Implement) และการประเมินผล (Evaluation) ซึ่งเมื่อพิจารณาให้ดีแล้วมีลักษณะคล้ายกระบวนการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ เริ่มจากการวิเคราะห์ปัญหา (Analysis) การนำเสนอแนวทางการแก้ปัญหา (Design) การเตรียมการแก้ปัญหา (Development) การทดลองการแก้ปัญหา (Implement) และสุดท้ายประเมินแนวทางการแก้ปัญหาว่าประสบความสำเร็จหรือไม่ (Evaluation) รูปแบบ ADDIE จึงเป็นรูปแบบที่สามารถนาไปประยุกต์ใช้ในการออกแบบการเรียนการสอนในเรื่องต่าง ๆ ได้อย่างกว้างขวางโดยเฉพาะมีผู้นิยมนำไปใช้ในการออกแบบสื่อ วัสดุการเรียนการสอน เช่น การออกแบบชุดการเรียนการสอนการออกแบบบทเรียนแบบโปรแกรม เป็นต้น ตลอดจนนำไปใช้ในการออกแบบการเรียนการสอนในระดับมหาภาค คือระบบการศึกษาในชุมชนและการออกแบบการเรียนการสอนในระดับห้องเรียนเพื่อพัฒนาผลการเรียนรู้ของผู้เรียนในด้านต่างๆ กระบวนการออกแบบการเรียนการสอนแบบ ADDIE สามารถสรุปเป็นขั้นตอนทั่วไป ได้เป็น 5 ขั้น ประกอบไปด้วย 1) Analysis (การวิเคราะห์) 2) Design (การออกแบบ) 3) Development (การพัฒนา) 4) Implementation (การนาไปใช้) 5) Evaluation (การประเมินผล) กิจกรรมที่จะต้องปฏิบัติในแต่ละขั้นตอนของการออกแบบการเรียนการสอนตามรูปแบบของ ADDIE MODEL มีดังต่อไปนี้ ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์กิจกรรมที่ปฏิบัติในขั้นันี้ ได้แก่ 1.1 การวิเคราะห์ปัญหาและความต้องการในการเรียนการสอนหรือการฝึกอบรม 1.2 การวิเคราะห์ระบบ สิ่งแวดล้อม และสภาพขององค์กร เพื่อพิจารณาถึงทรัพยากรและอุปสรรคต่าง ๆ 1.3 การศึกษาลักษณะของกลุ่มประชากร 1.4 การวิเคราะห์เป้าหมายและจุดประสงค์ว่าเป็นการเรียนรู้ในลักษณะใด เช่น การเรียนรู้เนื้อหา การเรียนรู้ทักษะ หรือการเรียนรู้ที่เป็นความต้องการเฉพาะ ขั้นที่ 2 การออกแบบกิจกรรมที่ปฏิบัติในขั้นนี้ ได้แก่ 2.1 การกำหนดเป้าหมาย จุดประสงค์ที่สามารถสังเกตได้ วัดได้ 2.2 การจัดลำดับเป้าหมายและจุดประสงค์ให้ง่ายต่อการเรียนและการปฏิบัติ 2.3 การวางแผนการประเมินผลการเรียนรู้และการปฏิบัติ 2.4 การพิจารณากลวิธีการเรียนการสอนให้เหมาะกับเนื้อหา การจัดกลุ่มการทำ กิจกรรมของผู้เรียนในลักษณะต่าง ๆ ในลักษณะกลุ่มและรายบุคคล 2.5 การคัดเลือกสื่อการเรียนการสอน ขั้นที่ 3 การพัฒนา กิจกรรมที่ปฏิบ ทฤษฎี สมมุติฐาน กรอบแนวความคิด : การวิจัยเรื่อง การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ผู้วิจัยใช้แนวคิด หลักการ และทฤษฎีที่เกี่ยวข้องมากำหนดเป็นกรอบแนวคิดของโครงการวิจัย ดังนี้ 7.1 แนวคิดและทฤษฎี 7.1.1 แนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กปฐมวัย 7.1.2 แนวคิดเกี่ยวกับพัฒนาการทางสติปัญญาของเด็กปฐมวัย 7.1.3 แนวคิดเกี่ยวกับทักษะ EF (Executive Functions) สำหรับเด็กปฐมวัย 7.1.4 แนวคิดเกี่ยวกับนิทานสำหรับเด็กปฐมวัย 7.1.5 แนวคิดเกี่ยวกับการเล่นละครและบทบาทสมมติสำหรับเด็กปฐมวัย 7.2 สมมุติฐานการวิจัย 7.2.1 นักศึกษา ชั้นปีที่ 3 สาขาการศึกษาปฐมวัย ที่ได้รับการสอนด้วยกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ มีระดับทักษะสูงกว่าก่อนเรียน 7.2.2 ความพึงพอใจของนักศึกษาได้รับกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติในระดับดีมาก วิธีการดำเนินการวิจัย และสถานที่ทำการทดลอง/เก็บข้อมูล : การวิจัยเรื่อง การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ เป็นการวิจัยพัฒนาทดลอง (Experimental development) 5 ขั้นตอน ดังรายละเอียดของวิธีการและเป้าหมายในแต่ละขั้นตอนดังนีขั้นที่ 1 สร้างและพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติวิธีดำเนินการ1) ประชุมวางแผนร่วมกับนักศึกษา และครูโรงเรียนสาธิต ในการดำเนินการวิจัยและเก็บข้อมูลเบื้องต้น2) จัดประชุมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการให้แก่นักศึกษา ครู และผู้ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาปฐมวัยทั้งภาครัฐ และเอกชน เกี่ยวกับการพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ3) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ โครงการจัดทำสื่อประกอบการแสดงละคร หุ่นเชิด และละครเวที4) กำหนดเทคนิคกระบวนการเรียนการสอน โดยคำนึงถึงกระบวนการเรียนการสอนและผลที่จะเกิดกับผู้เรียน ตลอดจนความเหมาะสมกับระดับความรู้ความสามารถของผู้เรียน ซึ่งผู้ศึกษาได้เลือกพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ซึ่งเป็นกระบวนการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยพิจารณาจากทักษะสมอง EF (Executive functions) สำหรับเด็กปฐมวัย 6 ด้าน คือ 4.1 ริเริ่ม ลงมือทำ (Initiating) 4.2 มุ่งเป้าหมาย และเพียรพยายาม (Goal-directed Persistence) 4.3 ความจำเพื่อใช้งาน (Working memory) 4.4 ยืดหยุ่นความคิด (Shifting/ Cognitive flexibility) 4.5 วางแผนและจัดระบบดำเนินการ (Planning & Organizing) 4.6 การควบคุมอารมณ์ (Emotional Control) 5) กำหนดทฤษฎีการสอน โดยคำนึงถึงการนามาประยุกต์ใช้ในการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับเงื่อนไขหรือสภาพการณ์ในการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เกิดทักษะในการจัดการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับการเรียนรู้ประเภทต่าง ๆ ที่ต้องการซึ่งผู้ศึกษาได้เลือกการเล่นละครและบทบาทสมมติมาประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอน โดยมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นที่ 1 สร้างแรงบันดาลใจ (Inspire) ขั้นที่ 2 วางแผน ออกแบบ และสร้างสรรค์ (Planning, design and Creative) ขั้นที่ 3 แสดงละคร/บทบาทสมมติ (Drama/Role play) ขั้นที่ 4 สะท้อนความคิด (Reflection) 6) กำหนดองค์ประกอบและรายละเอียดของกระบวนการเรียนการสอน 6.1 ขั้นนำ - สร้างแรงบันดาลใจ (Inspire) จากการเล่านิทาน หรือเชิดหุ่นมือ 6.2 ขั้นสอน- ร่วมกันวางแผน ออกแบบ และสร้างสรรค์บทละครหรือบทบาทสมมติภายในกลุ่มของตนเอง (Planning, design and Creative)- แสดงละคร/บทบาทสมมติ (Drama/Role play) 6.3 ขั้นสรุป- สะท้อนความคิด (Reflection) 6.4 การประเมิน (กรมวิชาการ, 2545 และอัจฉรา เสาว์เฉลิม,2546) 6.4.1 การประเมินผู้เรียนตามสภาพจริง (Authentic Assessment) การประเมินหลังเรียน (Summative Evaluation) ใช้วิธีประเมินที่หลากหลายเน้นการสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนขณะทำงานโดยการประเมินเป็นการประเมินตามสภาพจริง 6.4.2 ศึกษาวัตถุประสงค์การเรียนการสอนและนำมากำหนดเป็นวัตถุประสงค์ของการประเมิน แล้วจึงเลือกเครื่องมือในการประเมินที่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ ให้เป็นการประเมินพัฒนาการของผู้เรียนรอบด้านตามสภาพจริง 6.5 การจัดประสบการณ์ (Experimental Learning Activities) 6.5.1 ผู้สอนมีบทบาทในการกระตุ้นและจูงใจให้ผู้เรียนสนใจเรียน 6.5.2 ให้ผู้เรียนมีประสบการณ์ในการทำงานร่วมกับผู้อื่น6.5.3 เรียนมีความสามัคคีและมีส่วนร่วมในทุกกิจกรรมการเรียนการสอน 6.5.4 เน้นทักษะกระบวนการค้นคว้า สืบค้นข้อมูลด้วยตนเอง6.6 สื่อและอุปกรณ์ (Media and Material) (Savery and Duffy ,1995) 6.6.1 เป็นสื่อที่สามารถพบเห็นในชีวิตประจำวัน6.6.2 ส่งเสริมทักษะการสืบค้นข้อมูล 7. กำหนดลักษณะของแผนการจัดการเรียนรู้ แผนกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ แบ่งออกเป็น 12 แผนการจัดการเรียนรู้ 8. การสร้างแผนการจัดการเรียนรู้ แผนกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ผู้วิจัยได้ดำเนินการสร้างดังนี้ 8.1 ศึกษาและวิเคราะห์จุดประสงค์การเรียนรู้ของรายวิชาหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย 8.2 ศึกษาเอกสารและตำราเรียน รายวิชาหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย8.3 สร้างตารางวิเคราะห์และจัดแบ่งเนื้อหา จุดประสงค์การเรียนรู้8.4 ศึกษากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยจากเอกสารต่าง ๆ และศึกษาจากรูปแบบกระบวนการสอนที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น8.5 จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย จำนวน 12 แผน 48 ชั่วโมง แผนละ 4 ชั่วโมง และเลือกนิทานประกอบแผน โดยใช้หลักในการเลือกจาก วัยของเด็ก เนื้อหาสาระ รูปภาพประกอบ ภาษาที่ใช้เป็นภาษาสั้น ๆ ง่าย ๆ (ประไพ ,2544: 35) จำนวน 12 เล่ม เวลา แล้วนำไปให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบความเหมาะสมของแผนการจัดการเรียนรู้ 8.6 ตรวจสอบแผนกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ โดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ด้วยการพิจารณาความเหมาะสมและความสอดคล้อง8.7 ประเมินผล ปรับปรุงและแก้ไขชุดกิจกรรมตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญขั้นที่ 2 สร้างเครื่องมือประกอบการใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติวิธีดำเนินการ1. แบบประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัย การสร้างและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ มีการดำเนินการ ได้แก่ 1.1 ศึกษาเอกสารและตำราที่เกี่ยวข้องกับการวัดและประเมินผลด้วย แบบประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัย 1.2 ศึกษากรอบความคิดเกี่ยวกับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัยที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นนำมาสร้างเป็นแบบประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัย 1.3 นำข้อมูลที่ได้มาสร้างเป็นแบบประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัย 1.4 นำแบบประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัยให้ผู้เชี่ยวชาญทำการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาและประเมินความสอดคล้องด้วยดัชนีความสอดคล้อง และนำไปหาค่าความเที่ยงตรง ความเชื่อมั่น และค่าอำนาจจำแนก 1.5 วิเคราะห์ข้อมูล โดยการพิจารณาเกณฑ์ความสอดคล้องด้วยดัชนีความสอดคล้อง ค่าความเที่ยงตรง ความเชื่อมั่น และค่าอำนาจจำแนก 1.6 นำแบบประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัยมาปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะและความคิดเห็นเพิ่มเติมจากผู้เชี่ยวชาญ และผลจากการวิเคราะห์ค่าความเที่ยงตรง ความเชื่อมั่น และค่าอำนาจจำแนก2. ความพึงพอใจของนักศึกษาได้รับกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ การสร้างและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือมีการดำเนินการ ได้แก่ 2.1 ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับแบบประเมินความพึงพอใจ 2.2 กำหนดวัตถุประสงค์ของแบบประเมินความพึงพอใจ 2.3 นำแบบประเมินความพึงพอใจที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นให้ผู้เชี่ยวชาญทำการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา และประเมินความสอดคล้องด้วยดัชนีความสอดคล้อง 2.4 นำแบบสอบถามความพึงพอใจ มาปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะและความคิดเห็นเพิ่มเติมจากผู้เชี่ยวชาญ ขั้นที่ 3 ศึกษานำร่องวิธีดำเนินการการศึกษานำร่อง เป็นการตรวจสอบและปรับปรุงกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ก่อนนำไปใช้ในการทดลอง มีขั้นตอนดังนี้ 1) ประชุมวางแผนร่วมกับครูโรงเรียนสาธิต ในการดำเนินการวิจัยและเก็บข้อมูลเบื้องต้น2) การจัดประชุมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการให้แก่นักศึกษา ครู และผู้ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาปฐมวัยทั้งภาครัฐ และเอกชน เกี่ยวกับการพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ3) นำกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ สำหรับกลุ่มที่ใช้ในการศึกษานำร่องทดลองใช้ชุดกิจกรรมกับนักศึกษา4) ประเมินผลนักศึกษา โดยนำผลการพัฒนามาปรับปรุง/แก้ไข เพื่อให้ได้แผนกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ และเครื่องมือสำหรับการนำไปใช้ในการทดลองขั้นตอนที่ 4 การทดลองใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ ขั้นตอนที่ 5 การประเมินผลการใช้และปรับปรุงชุดกิจกรรม1. การวิเคราะห์ข้อมูล1.1. การวิเคราะห์เปรียบเทียบความแตกต่างคะแนนการประเมินระดับทักษะ EF สำหรับเด็กปฐมวัยก่อนและหลังการใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัยโดยการใช้กิจกรรมการเล่นละครและบทบาทสมมติ คำอธิบายโครงการวิจัย (อย่างย่อ) : - จำนวนเข้าชมโครงการ : 282 ครั้ง รายชื่อนักวิจัยในโครงการ ชื่อนักวิจัย ประเภทนักวิจัย บทบาทหน้าที่นักวิจัย สัดส่วนปริมาณงาน(%) นางสาวสุชานาฎ ไชยวรรณะ บุคลากรภายในมหาวิทยาลัย หัวหน้าโครงการวิจัย 100 กลับไปหน้าโครงการวิจัยทั้งหมด