กลับไปหน้าโครงการวิจัยทั้งหมด รหัสโครงการ : R000000434 ชื่อโครงการ (ภาษาไทย) : การพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนในจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ชื่อโครงการ (ภาษาอังกฤษ) : The Development of Model Schools in Physical Fitness Promotion according for Variety of Cultures and Community Life of Nakhonsawan by used The Principle of Sufficiency Economy คำสำคัญของโครงการ(Keyword) : โรงเรียนต้นแบบ หน่วยงานเจ้าของโครงการ : คณะครุศาสตร์ > ภาควิชาเทคนิคการศึกษา สาขาวิชาพื้นฐานการศึกษา ลักษณะโครงการวิจัย : โครงการวิจัยเดี่ยว ลักษณะย่อยโครงการวิจัย : ไม่อยู่ภายใต้แผนงานวิจัย/ชุดโครงการวิจัย ประเภทโครงการ : โครงการวิจัยใหม่ สถานะของโครงการ : propersal งบประมาณที่เสนอขอ : 425000 งบประมาณทั้งโครงการ : 425,000.00 บาท วันเริ่มต้นโครงการ : 01 ตุลาคม 2560 วันสิ้นสุดโครงการ : 01 ตุลาคม 2561 ประเภทของโครงการ : อื่นๆ กลุ่มสาขาวิชาการ : สังคมศาสตร์ สาขาวิชาการ : สาขาการศึกษา กลุ่มวิชาการ : บริหารการศึกษา ลักษณะโครงการวิจัย : ระดับชาติ สะท้อนถึงการใช้ความรู้เชิงอัตลักษณ์ : สะท้อนถึงการใช้ความรู้เชิงอัตลักษณ์ สร้างความร่วมมือประหว่างประเทศ GMS : ไม่สร้างความร่วมมือทางการวิจัยระหว่างประเทศ นำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา : นำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาณภาพการศึกษา เกิดจากความร่วมมือกับภาคการผลิต : ไม่เกิดจากความร่วมมือกับภาคการผลิต ความสำคัญและที่มาของปัญหา : ………สุขภาพดีเป็นทุนสำคัญของการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืนดังนั้นการส่งเสริมและสนับสนุนให้ ประชาชนมีสุขภาพดีทั้งกายและใจจึงเป็นกระบวนการสำคัญที่ช่วยผลักดันให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจ และเพิ่มระดับความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, 2557) ซึ่งปัจจัยพื้นฐานของสุขภาพและโอกาสที่จะเข้าถึงสุขภาพไม่ได้ขึ้นกับภาคส่วนที่ให้บริการสุขภาพเพียงด้านเดียว การสร้างเสริมสุขภาพต้องเกิดจากการดำเนินการร่วมกันของทุกภาคส่วนที่เห็นความสำคัญของสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ ภาคส่วนที่ดูแลสุขภาพ ภาคสังคมและเศรษฐกิจ ภาคเอกชน องค์กรอาสาสมัคร องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นภาคอุตสาหกรรมและสื่อมวลชน ประชาชนทุกเพศทุกวัยมีบทบาทต่อสุขภาพในฐานะบุคคล สมาชิกครอบครัว และสมาชิกชุมชน กลุ่มวิชาชีพ กลุ่มทางสังคม และบุคลากรทางสุขภาพมีภารกิจสำคัญในการเป็นสื่อกลางระหว่างภาคส่วนที่มีความต้องการแตกต่างกัน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อสุขภาพ (สินศักดิ์ชนม์ อุ่นพรมมี, 2556) สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (2557) กล่าวว่า สถานการณ์ปัจจุบันและแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงด้านสุขภาพเพิ่มมากขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของประชากรและสิ่งแวดล้อมรวมทั้งพฤติกรรมและวัฒนธรรมการสาเหตุจากการพัฒนาประเทศและระบบเศรษฐกิจที่เจริญเติบโต ความเจริญก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีต่างๆ ได้เข้ามามีบทบาทในการดำรงชีวิตประจำวันของมนุษย์มากขึ้น เช่น การใช้ลิฟท์แทน การขึ้นลงบันได การใช้เครื่องอำนวยความสะดวกต่างๆ แทนการเดินหรือใช้มือ เป็นต้น เครื่องอำนวยความสะดวกเหล่านี้ทำให้มนุษย์เราได้เคลื่อนไหวกันน้อยลงและไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย (ศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์ และคณะ, 2555) การขาดการออกกำลังกายย่อมส่งผลเสียต่อทรัพยากรบุคคลซึ่งเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ ดังจะเห็นได้ชัดจากผลสำรวจของ สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (2554) พบว่า ประชากรภาคเหนือมีภาวการณ์เจ็บป่วยสูงเป็นอันดับหนึ่งของประเทศ โดยมีอัตราการเจ็บป่วยเป็นร้อยละ 34.2 ในปี 2552 ซึ่งเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 21.5 ในปี 2550 ภาวการณ์เจ็บป่วยและความเสี่ยงด้านพฤติกรรมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเยาวชนประชาชนภาคเหนือดื่มสุราสูงเป็นอันดับ 1 ของประเทศโดยในปี 2549 มีผู้ดื่มสุราร้อยละ 36.1 และกลุ่มเยาวชนอายุไม่เกิน 24 ปี ดื่มสุราสูงกว่าทุกภาคในอัตราร้อยละ 30.7 การดำรงชีวิตแบบนี้ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพขึ้นมากมาย ซึ่งปัญหาสำคัญ 1 ใน 10 อันดับของประเทศไทยที่ทำลายสุขภาพและฆ่าชีวิตคนไทยแต่ละปีเป็นจำนวนมากก็คือ การขาดการออกกำลังกาย (จุฬาภรณ์โสตะ, 2543) ทั้งที่ผลจากการขาดการออกกำลังกายนั้น ก่อให้เกิดโทษและผลเสียต่อสุขภาพ อันเป็นสาเหตุนำไปสู่ความเจ็บป่วย และโรคร้ายแรงอื่นๆ ตามมา (พิชิต ภูติจันทร์, 2547) โดยเฉพาะโรคอ้วนที่ถือว่าเป็นโรคเรื้อรังชนิดหนึ่ง และเป็นสาเหตุของการเกิดโรคต่างๆมากมาย และยังส่งผลกระทบต่อทางด้านจิตใจและสังคม จึงนับว่าเป็นภัยเสี่ยงที่กำลังคุกคามชีวิตของมนุษย์ทุกเพศทุกวัยมากขึ้นโดยเฉพาะในกลุ่มเด็กอ้วน (วรางคณา สุวรรณรัตน์, 2549) และโรคอ้วนในเด็กยังก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพ เช่น ไขมันผิดปกติ เบาหวาน (สำนักงานคณะ กรรมการคุ้มครองผู้บริโภค, 2545) โรคอ้วนเป็นปัญหาใหญ่ที่เกิดขึ้นในประเทศไทย จากการสำรวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย ครั้งที่ 5 พ.ศ.2546 เด็กวัยเรียนเป็นโรคอ้วนร้อยละ 13.6 และจากการเฝ้าระวังและติดตามภาวะโภชนาการเด็กวัยเรียน พ.ศ.2553 พบว่าเป็นโรคอ้วนร้อยละ 13.7 และในปี 2554 พบร้อยละ 17.0 (กระทรวงสาธารณสุข, 2557) ปัจจัยสำคัญยิ่งอันหนึ่งที่ก่อให้เกิดความอ้วน คือ การขาดการออกกำลังกาย ดังนั้นการออกกำลังกายจึงนับว่าเป็นการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายที่สำคัญ คือช่วยให้มนุษย์สามารถ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังช่วยควบคุมน้ำหนักหรือปริมาณไขมันในร่างกายให้เกิดความสมดุล (สมศักดิ์ สินธุระเวชญ์ และคณะ, 2548) โดยเฉพาะอย่างยิ่งสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพต้องสร้างเสริมให้เกิดขึ้น เพราะเป็นสิ่งจำเป็นพื้นฐานของการมีสุขภาพดี และนำไปสู่สมรรถภาพทางกลไกให้เกิดผลเร็วยิ่งขึ้น จากการที่มนุษย์มีการเคลื่อนไหวและใช้แรงกายน้อยกอปรกับขาดซึ่งการออกกำลังกายนี้ จึงก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพที่นำมาซึ่งความเจ็บป่วย และเป็นสาเหตุโรคแห่งการตาย(ดนัย ขุ่มด้วง และคณะ, 2552) กระทรวงสาธารณสุข (2557) จึงได้วางแผนยุทธศาสตร์ส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ปี 2557 โดยมีนโยบายด้านการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในกลุ่มเด็กวัยเรียน เพื่อลดปัญหาภาวะอ้วน (สถานการณ์โรคอ้วนในเด็กวัยเรียนร้อยละ 17.0 ในปี 2554) รวมทั้งส่งเสริมให้เด็กไทยมีส่วนสูงระดับดีและรูปร่างสิ่งสำคัญที่สุดในการสร้างเสริมสุขภาพของเด็ก คือ การส่งเสริมกิจกรรมการออกกำลังกาย (กุลยา ตันติผลาชีวะ, 2547) เพราะการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพนอกจากจะทำให้ร่างกายแข็งแรงแล้ว ยังช่วยป้องกันรักษาและลดอัตราความเสี่ยงจากการเกิดโรคได้ การออกกำลังกายจึงถือได้ว่าเป็นพฤติกรรมสุขภาพที่สำคัญยิ่งสำหรับวัยเด็ก เพราะนอกจากผลทางด้านร่างกายแล้วสิ่งสำคัญยิ่งกว่านั้นคือ ผลต่อพฤติกรรมเมื่อเป็นผู้ใหญ่ ซึ่งการออกกำลังกายของเด็กไม่จำเป็นจะต้องเป็นรูปแบบเท่านั้น แต่ยังรวมถึงกิจกรรมที่ทำให้เกิดความสนุกสนาน และเป็นกิจกรรมที่เน้นการพัฒนาการตามวัยด้วย (วิศาล คันธารัตนกุล, 2549) ปัจจุบันกิจกรรมการออกกำลังกายมีหลายวิธี เช่น การเดิน การวิ่ง การเล่นกีฬาต่างๆ การออกแบบโปรแกรมการออกกำลังกายแบบง่ายๆ สะดวกสนุกสนานและมีประโยชน์ที่เหมาะสมกับผู้ฝึก มุ่งพัฒนากล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ของร่างกายตามชนิดและปริมาณที่กำหนดไว้ เหมาะสมที่จะใช้ฝึกกับในการพัฒนาสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ (กรมวิชาการ, 2532) เป้าหมายอันดับแรกของการออกกำลังกาย และเป็นตัวบ่งชี้ถึงการที่จะมีสุขภาพกายที่ดีนั้น คือการมีสมรรถภาพทางกายที่ดี สมรรถภาพทางกาย เป็นสิ่งจำเป็นและสำคัญอย่างยิ่งสำหรับการดำรงชีพในปัจจุบัน เมื่อบุคคลมีความสมบูรณ์ทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจแล้ว การดำเนินชีวิตก็จะมีความสุขและมีประสิทธิภาพ นั่นก็คือการมีสมรรถภาพทางกายที่ดี ซึ่งเป็นผลทำให้มีสุขภาพดี ร่างกายมีการเจริญเติบโตแข็งแรงประสิทธิภาพของการทำงานของระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต ประสานสัมพันธ์กันดีและลดอัตราการเสี่ยงเป็นโรคต่างๆ อีกทั้งยังทำให้มีทรวงทรง ของร่างกายได้สัดส่วน มีทักษะทางกีฬาที่ดีทำให้เกิดความสนุกสนานกับการเข้าร่วมกิจกรรมการออกกำลังกายและกีฬา (ศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์ และคณะ, 2555) การจะมีสมรรถภาพทางกายที่ดีนั้นสามารถสร้างให้เกิดขึ้นและรักษาไว้โดยการออกกำลังกายหรือฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอหากขาดการออกกำลังกายแล้วสมรรถภาพทางกายก็จะค่อยๆลดต่ำลงและเกิดปัญหาทางด้านสุขภาพตามมา (ศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์ และคณะ, 2555) ดังนั้นหากนักเรียนได้ฝึกออกกำลังกายอย่าง สม่ำเสมอและต่อเนื่องทุกวันจนกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต แล้ว นักเรียนจะได้รับประโยชน์อย่างสูงสุดจากการออกกำลังกาย เพราะการออกกำลังกายเป็นกิจกรรมเสริมสร้างสุขภาพ และบุคลิกภาพที่ควร (กรมวิชาการ, 2538) การทำให้การออกกำลังกายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตนั้นเราถือว่าเป็น การออกกำลังกายแบบยั่งยืน ซึ่งสถาบันการศึกษาสามารถมีส่วนในการปลูกฝังโดยการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต ซึ่งเป็นการตอบสนองต่อยุทธศาสตร์การพัฒนาคนสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน (คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2555) กล่าวว่า การส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต มุ่งสร้างกระแสสังคมให้ส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกันของคนต่างวัย ควบคู่กับการส่งเสริมให้องค์กร กลุ่มบุคคล ชุมชน ประชาชน และสื่อทุกประเภทเป็นแหล่งเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์สื่อสารด้วยภาษาที่เข้าใจง่าย รวมถึงส่งเสริมการศึกษาทางเลือกที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน และสนับสนุนปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต การที่จะให้เด็กและเยาวชนได้รับการพัฒนาอย่างถูกต้องเพียงพอและครบถ้วนต้องให้ความสำคัญของสุขภาพทั้งทางร่างกาย จิตใจและสังคม เพื่อให้สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ปรับตัวได้ต่อสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา มีทักษะชีวิต มีภูมิคุ้มกันต่อปัญหาและความเสี่ยงต่างๆ จากปัจจัยเศรษฐกิจสังคมและสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้โรงเรียนซึ่งเปรียบเสมือนบ้านหลังที่สองของเด็กทำให้ชีวิตของเด็กวัยเรียนมีสังคมที่กว้างขึ้น (เกียรติกำจร กุศลและคณะ, 2556) การสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายแบบพอเพียงแก่เด็กเยาวชนและครอบครัวให้มีดุลยภาวะเป็นสิ่งที่ควรให้ความร่วมมือและวางแผนการทำงาน (จีระศักดิ์ เจริญพันธ์ และเฉลิมพล ตันสกุล, 2550) การสร้างสมรรถภาพแบบพอเพียงอาจเป็นทางออกของการใช้ชีวิตแบบพอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกัน บนเงื่อนไข ความรู้และคุณธรรมได้เป็นอย่างดี (รงค์ ประพันธ์พงศ์, 2550) กลยุทธ์ และการออกแบบโปรแกรมการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายควรปรับให้เหมาะกับความต้องการของท้องถิ่น และสามารถนำไปปรับใช้ได้กับระบบทางสังคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิจที่แตกต่างกัน (สินศักดิ์ชนม์ อุ่นพรมมี, 2556) ดังนั้นการสร้างสมรรถภาพทางกายแบบพอเพียงจึงเป็นทางออกในการสร้างสมรรถภาพ และสุขภาพให้แก่ชุมชน เพราะ โดยการนำแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ สอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติตั้งแต่ฉบับที่ 8 ต่อเนื่องจนถึง ปัจจุบัน ที่ให้ความสําคัญกับการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคม และมุ่งให้ “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” พร้อมทั้งปรับเปลี่ยนวิธีการพัฒนาเป็นบูรณาการแบบองค์รวมเพื่อให้เกิดการพัฒนาที่สมดุล และน้อมนํา“ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” มาเป็นแนวทางปฏิบัติและให้ความสําคัญกับการพัฒนาที่ยึด “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” ในการพัฒนาที่สมดุลทั้งคน สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ให้พร้อมรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายในประเทศ เพื่อมุ่งสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน และความอยู่เย็นเป็นสุขของคนไทยทุกคน (สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2555) การใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเป็นหลักในการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายแก่ครอบครัว เด็ก และเยาวชน เนื่องจากเป็นแนวคิดและแนวปฏิบัติที่สามารถนำมาปรับใช้ได้ทั้งในโรงเรียนและชุมชน โดยยืนบนฐานทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศในชุมชน ยึดหลักการพึ่งตนเอง เน้นทางสายกลาง ไม่ฟุ่มเฟือยจนไร้ประโยชน์ไม่มุ่งวัตถุเป็นที่ตั้งใช้สติปัญญาในการดำรงชีวิต ไม่ลงทุนกับสิ่งที่มีความเสี่ยงสูง มีจิตสำนึกที่ดีมีความเอื้ออาทรกัน มีความเกื้อกูลเชื่อมโยงกันเป็นเครือข่ายในชุมชน มีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีการใช้ภูมิปัญญาที่สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมและวิถีชีวิตของชุมชน (เสรี พงศ์พิศ 2550) เป็นการตอบโจทย์ของยุทธศาสตร์การพัฒนาคนสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน ที่ให้ความสําคัญกับ การพัฒนาคุณภาพคนไทยให้มีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลง มุ่งพัฒนาคุณภาพคนไทยทุกช่วงวัย สอดแทรกการพัฒนาคนด้วยกระบวนการเรียนรู้ที่เสริมสร้างวัฒนธรรมการเกื้อกูล พัฒนาทักษะให้คนมีการเรียนรู้ต่อเนื่องตลอดชีวิตอีกด้วย (คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2555) จากที่ได้กล่าวมาจะเห็นได้ว่า เราสามารถนำแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาสมรรถภาพทางกายผ่านทางสถานศึกษาได้ เนื่องด้วยภาวะความเจ็บป่วยของประชากรภาคเหนือยังคงเป็นอันดับหนึ่งคิดเป็นร้อยละ 34.2 ของทั้งประเทศ (สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, 2554) โดยเฉพาะในจังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งถือว่าเป็น 1 ในจังหวัดที่สำคัญของภาคเหนือ ซึ่งในปัจจุบันยังคงประสบกับปัญหาที่ต้องรอการแก้ไขด้านคุณภาพชีวิต และภาวะการเจ็บป่วยที่เกิดจากกาอกกำลังกาย ได้แก่ โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเกี่ยวกับปอด เบาหวาน และความดันโลหิตที่มีแนวโน้มของอัตราการตายเพิ่มขึ้นทุกปี ผู้วิจัยจึงมีแนวคิดที่จะพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนในจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพ และมุ่งเน้นให้ประชากรเกิดการพัฒนาสมรรถภาพทางกายแบบยั่งยืนตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของท้องถิ่นนั้นๆ ตามแนววิสัยทัศน์ด้านการวิจัยของยุทธศาสตร์การวิจัย (พ.ศ. 2555 – 2559) ที่กำหนดไว้ว่า“ประชาชนภาคเหนือมีองค์ความรู้จากการวิจัยสร้างสรรค์ทรัพยากรมนุษย์ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงด้วยฐานทรัพยากรชุมชน และท้องถิ่น” (สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, 2554) และยังเป็นการตอบสนองต่อแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และยุทธศาสตร์การพัฒนาคนสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืนอย่างเห็นได้ชัด จุดเด่นของโครงการ : เป็นการนำศาสตรพระราชา มาประยุกต์ใช้ในการวิจัย วัตถุประสงค์ของโครงการ : 1. เพื่อศึกษาปัญหาและแนวทางการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2. เพื่อพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ขอบเขตของโครงการ : การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพัฒนา (Research and Development) โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ครู นักเรียน และผู้ปกครอง ของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ในระดับชั้นประถมและมัธยมศึกษา โดยให้กลุ่มประชากรทำการวัด pre-test โดยใช้แบบทดสอบสมรรถภาพของกรมพลศึกษา และใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) เพื่อพัฒนาสมรรถภาพทางกายของกลุ่มประชากร โดยมีตัวแปรอิสระ คือ รูปการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตัวแปรตาม คือ สมรรถภาพทางกายของโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผลที่คาดว่าจะได้รับ : 1. ทราบถึงปัญหาและแนวทางการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2. ได้รูปแบบการสร้างโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 3. ได้โรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ : …สมรรถภาพทางกาย กรมพลศึกษา (2545) ได้ประมวลความหมายของสมรรถภาพทางกาย ( Physical Fitness) หมายถึงความสามารถของร่างกายที่สามารถประกอบกิจกรรมหรือได้เป็นระยะเวลานาน ๆ ติดต่อกันและผลที่ได้รับมีประสิทธิภาพ” สุพิตร สมาหิโต (2548) กล่าวว่า สมรรถภาพทางกาย หมายถึง สภาวะของร่างกายที่มีอยู่ในสภาพที่ดีเพื่อที่จะช่วยให้บุคคลสามารถทํางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ บุคคลที่มีสมรรถภาพทางกายดี จะสามารถปฏิบัติภารกิจต่าง ๆในชีวิตประจําวัน การออกกําลังกาย การเล่นกีฬา และการแก้ไขสถานการณ์ต่างๆ ได้เป็นอย่างดี สมรรถภาพทางกาย ยังมีความเกี่ยวเนื่องกับความสามารถในการออกกำลังกาย และเป็นตัวบ่งชี้ถึงความสมบูรณ์ของการปฏิบัติทักษะทางกลไกในการออกกําลังกายหรือการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้อีกทางหนึ่ง (ศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์ และคณะ, 2555)ดังนี้ 1. สมรรถภาพทางกายจึงเป็นองค์ประกอบหนึ่งของการมีสุขภาวะที่ดี 2. สมรรถภาพทางกายของแต่ละบุคคลแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะ หรือกิจกรรมที่ทำ และการฝึกเพื่อพัฒนาหรือคงสภาพระดับสมรรถภาพทางกายไว้ 3. ระดับสมรรถภาพที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคลขึ้นอยู่กับอายุ เพศ ลักษณะรูปร่าง อาชีพ และข้อจํากัดทางร่างกาย เช่น ข้อจํากัดเมื่อเป็นโรคเบาหวาน โรคหอบหืด เป็นต้น 4. สมรรถภาพทางกายมีผลกระทบต่อระดับสติปัญญา ความมั่นคงทางอารมณ์ สุขภาพร่างกาย และระดับความเครียด 5. สมรรถภาพทางกายไม่สามารถสะสมหรือเก็บไว้ได้ ถ้าไม่ใช้หรือไม่ฝึกซ้อมทุกวัน สมรรถภาพก็จะลดลงจากเดิม องค์ประกอบของสมรรถภาพทางกาย สมาคมสุขศึกษา พลศึกษา นันทนาการ และเต้นรํา ประเทศสหรัฐอเมริกา ( The America Alliance for Health, Physical Education, Recreation and: AAHPERD) จําแนกสมรรถภาพ ออกเป็น 2 แบบ (Prentice, E. P., 1999) คือ 1. ส่วนที่สัมพันธ์กับสุขภาพ ( Health-related Fitness) คือ องค์ประกอบขอสมรรถภาพที่เกี่ยวกับการพัฒนาระบบทํางานของร่างกายให้มีประสิทธิภาพ การดำรงชีวิตอย่างมีสุขภาพดี ประกอบด้วย 1.1 ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Muscular Strength) เป็นความสามารถของกล้ามเนื้อ ซึ่งทําให้เกิดความตึงตัวเพื่อใช้แรงในการยกหรือดึงกล้ามเนื้อจะช่วยทําให้ร่างกายทรงตัวเป็นรูปร่างขึ้นมาได้ หรือที่เรียกว่าความแข็งแรงเพื่อรักษาทรวดทรง ซึ่งจะเป็นความสามารถของกล้ามเนื้อที่ช่วยให้ร่างกายทรงตัวต้านกับแรงศูนย์ถ่วงของโลกอยู่ได้โดยไม่ล้ม เป็นความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการเคลื่อนไหวขั้นพื้นฐาน เช่น การวิ่ง กากระโดด การเขย่ง การกระโจน การกระโดดขาเดียว การกระโดดสลับเท้า เป็นต้น ความแข็งแรงอีกชนิดหนึ่งของกล้ามเนื้อเรียกว่า ความแข็งแรงเพื่อเคลื่อนไหวแขน และขาในมุมต่างๆ เพื่อเล่นเกมกีฬา หรือใช้ในการปา การขว้าง การเตะ การตี เป็นต้น และความแข็งแรงชนิดสุดท้ายเรียกว่า ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อในการเกร็ง เป็นความสามารถของร่างกายหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ในการต้านทานแรงที่มากระทําจากภายนอกโดยไม่ล้ม หรือสูญเสียการทรงตัวไป 1.2 ความอดทนของกล้ามเนื้อ (Muscular Endurance) หมายถึง ความสามารถของกล้ามเนื้อในการออกแรงทําให้วัตถุเคลื่อนที่ติดต่อติดต่อกันได้เป็นเวลานานๆ หรือหลายครั้งติดต่อกันได้ ความอดทนของกล้ามเนื้อ สามารถเพิ่มได้มากขึ้นโดยการเพิ่มจำนวนครั้งในการปฏิบัติกิจกรรมซึ่งจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อายุ เพศ ระดับของสมรรถภาพทางกาย และชนิดของการออกกําลังกาย 1.3 ความอดทนของระบบไหลเวียนโลหิตและระบบหายใจ (Cardiorespiratory Endurance) หมายถึง ความสามารถของหัวใจ ปอด และหลอดเลือดในการที่จะลําเลียงออกซิเจน และสารอาหารไปยังกล้ามเนื้อที่ใช้ในการออกแรง และขณะเดียวกันก็นําสารที่ไม่ต้องการ ซึ่งเกิดขึ้นภายหลังการทํางานของกล้ามเนื้อ ออกจากกล้ามเนื้อที่ใช้ในการออกแรง ในการพัฒนาหรือเสริสร้างนั้นนั้นเด็กจะต้องมีการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อมัดใหญ่ ๆ เช่น การวิ่ง การกระโดด โดยใช้ระยะเวลาติดต่อกัน อย่างน้อยครั้งละประมาณ 10 – 15 นาที 1.4 ความอ่อนตัว (Flexibility) หมายถึงความสามารถในการเคลื่อนไหวของส่วนแขน ส่วนขาหรือส่วนต่างๆ ของร่างกายให้เต็มขีดจํากัดของการเคลื่อนไหวนั้นๆ การพัฒนาทางด้านความอ่อนตัวทําได้โดยการยืดเหยียดกล้ามเนื้อและเอ็น หรือการใช้แรงต้านทานในกทํางานมากขึ้น การยืดเหยียดของกล้ามเนื้อทําได้ทั้งแบบอยู่กับที่หรือมประโยชน์สูงสุดควรใช้การเหยียดของกล้ามเนื้อในลักษณะอยู่กับที่ นั่นก็คือหรือลําตัวจะต้องเหยียด จนกว่ากล้ามเนื้อจะรู้สึกตึงและจะต้องอยู่ในท่าเหยียดกล้ามเนื้อประมาณ 10 – 15 วินาที 1.5 องค์ประกอบของร่างกาย (Body Composition) จะเป็นดัชนีประมาณค่าที่ทําให้ทราบถึงเปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักที่เป็นส่วนของไขมันที่มีอยู่ในร่างกาย องค์ประกอบของร่างกายประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ไขมันในร่างกายกับน้ำหนักของส่วนต่างๆ ที่ปราศจากไขมัน ได้แก่ ส่วนของกระดูกและกล้ามเนื้อ การรักษาองค์ประกอบในร่างกายให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมจะช่วยให้นักเรียนไม่เป็นโรคอ้วน ซึ่งโรคอ้วนจะเป็นจุดเริ่มต้นของการเป็นโรคที่เสี่ยงอันตรายต่อไปอีกมากมาย เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ หัวใจวาย และโรคเบาหวาน เป็นต้น 2. ส่วนที่สัมพันธ์กับทักษะกลไก ( Motor Skill-related Fitness) คือ องค์ประกอบของ สมรรถภาพที่เกี่ยวกับทักษะกลไก ประกอบด้วย 2.1 ความเร็ว (Speed) หมายถึง ความสามารถในการเคลื่อนไหวไปสู่เป้าหมายที่ต้องการโดยใช้ระยะเวลาอันสั้นที่สุด ซึ่งกล้ามเนื้อจะต้องออกแรงและหดตัวด้วยความเร็วสูงสุด 2.2 กำลังของกล้ามเนื้อ (Muscle Power) หมายถึง ความสามารถของกล้ามเนื้อในการทํางานโดยการออกแรงสูงสุด ในช่วงเวลาที่สั้นที่สุด ซึ่งจะต้องมีความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และความเร็วเป็นองค์ประกอบหลัก 2.3 การทรงตัว (Balance) หมายถึง ความสามารถในการควบคุมรักษาตําแหน่งและท่าทางของร่างกายให้อยู่ในลักษณะตามที่ต้องการได้ ทั้งขณะที่อยู่กับที่ หรือเคลื่อนที่ก็ตาม 2.4 ความคล่องแคล่วว่องไว (Agility) หมายถึง ความสามารถในการเปลี่ยนทิศทางและตําแหน่งร่างกายในขณะที่กําลังเคลื่อนไหวโดยใช้ความเร็วได้อย่างเต็มที่ จัดเป็นสมรรถภาพทางกายที่จําเป็นในการนําไปสู่การเคลื่อนไหวขั้นพื้นฐานสำหรับทักษะในการเล่นกีฬาประเภทต่าง ๆ ให้มีประสิทธิภาพ 2.5 เวลาปฏิกิริยาตอบสนอง (Reaction Time) หมายถึง ระยะเวลาที่เร็วที่สุดที่ร่างกายเริ่มมีการตอบสนองหลังจากที่ได้รับการกระตุ้น ซึ่งเป็นความสามารถของระบบประสาท เมื่อรับรู้การถูกกระตุ้นแล้ว สามารถสั่งการให้อวัยวะที่ทําหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวให้มีตอบสนองอย่างรวดเร็ว 2.6 การทำงานประสานสัมพันธ์กัน (Coordination) หมายถึง ความสัมพันธ์ระหว่างการทํางานของระบบประสาทและระบบกล้ามเนื้อ ในการที่จะปฏิบัติกิจกรรมทางกลไกที่สลับซับซ้อนในเวลาเดียวกันอย่างราบรื่นและแม่นยํา ความสำคัญของสมรรถภาพทางกาย กรมพลศึกษา (2539) สมรรถภาพของร่างกายจะเกิดขึ้นได้นั้น ก็ต่อเมื่อร่างกายได้มีการเคลื่อนไหวหรืออกกำลังกายเท่านั้น และสมรรถภาพทางกายนี้จะเป็นสภาพของร่างกายที่จะเกิดขึ้นและหายไปได้ การที่จะรักษาให้สมรรถภาพของร่างกายคงสภาพอยู่เสมอนั้น มีวิธีเดียวเท่านั้น คือ จะต้องออกกำลังกายเป็นประจำอยู่เสมอทุกวัน คุณค่าของสมรรถภาพทางกายจากการออกกำลังกายเป็นประจำนั้น พอจะสรุปเป็นข้อๆ ที่สำคัญดังนี้ คือ 1. การออกกำลังกายเป็นประจำนั้น จะช่วยกระตุ้นให้ร่างกายได้มีการเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่โดยเฉพาะวัยเด็ก ซึ่งเป็นวัยที่อยู่ในระหว่างการเจริญเติบโต กล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ของร่างกายได้มีการพัฒนาอย่างเต็มที่ และได้สัดส่วนทำให้สมรรถภาพในการทำงานต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพในจำนวนงานเท่ากัน กล้ามเนื้อที่มีสมรรถภาพสูงจะทำงานสำเร็จได้โดยใช้แรงงานที่น้อยกว่า และเหนื่อยน้อยกว่า ประหยัดกว่า ทำให้สามารถนำกำลังงานที่เหลือไปใช้ในงานอื่นได้อีกต่อไป 2. ผู้มีสมรรถภาพร่างกายดีจะช่วยให้มีบุคลิกลักษณะสง่าผ่าเผย สามารถที่จะเคลื่อนไหว หรือเดินเหินได้ด้วยความสง่า คล่องแคล่วและกระฉับกระเฉงเป็นไปตามจังหวะ หรือลีลาของการเคลื่อนไหวหรือการเดินนั้นๆ การเคลื่อนไหวของร่างกายในลักษณะดังกล่าวนี้ นอกจากจะเป็นการประหยัดแรงงานได้เป็นอย่างดีแล้วยังเป็นการส่งเสริมความสง่าราศี ให้แก่ตนเองเป็นอย่างดีอีกด้วย 3. ผู้ที่มีสมรรถภาพทางร่างกายดีจะเป็นผู้ที่มีสุขภาพดีมีประสิทธิภาพในการประกอบกิจการงานต่างๆ ประจำวันได้ผลผลิตที่สูง ถ้าเป็นผู้ที่อยู่ในวัยศึกษาเล่าเรียน จะสามารถตรากตรำและมีสมาธิในการศึกษาเล่าเรียนได้ดีกว่า เป็นระยะเวลานานกว่าทำให้ได้รับผลการเรียนดีกว่าผู้ที่ไม่มีสมรรถภาพทางกาย 4. กล้ามเนื้อหลังตอนล่างมีความสำคัญในการปูองกันโรคปวดหลัง เมื่อมีอายุสูงถ้าได้มีการออก-กำลังกายเพื่อให้กล้ามเนื้อส่วนนี้ได้มีการพัฒนาเป็นอย่างดีและถูกต้องตั้งแต่วัยเด็กแล้วจะเป็นการช่วยป้องกันโรคปวดหลังได้เป็นอย่างดีอีกทางหนึ่งด้วย 5. สำหรับวัยเด็กนั้นการมีสมรรถภาพทางกายดีจะช่วยให้เป็นเด็กที่มีความกระตือรือร้น มีความต้องการที่จะเคลื่อนไหวและมีความเชื่อมั่นในตนเองสูง 6. การออกกำลังกายเพื่อให้ร่างกายมีสมรรถภาพนั้นเป็นวิธีที่ดียิ่งอย่างหนึ่งในการที่จะช่วยรักษาและควบคุมน้ำหนักตัว การควบคุมน้ำหนักตัวด้วยวิธีการลดอาหารอย่างเดียวนั้นเป็นวิธีการที่ไม่ถูกต้องอย่างมาก โดยเฉพาะในวัยเด็กที่อยู่ระหว่างการเจริญเติบโตวิธีที่ดีที่สุดและถูกต้องนั้น ควรจะเป็นการควบคุมด้วยการออกกำลังกายและอาหารควบคู่กันไป 7. การออกกำลังกายเพื่อให้ร่างกายมีสมรรถภาพนั้น เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานประสานกันระหว่างระบบไหลเวียนกับระบบหายใจ ซึ่งเป็นการปูองกันโรคหัวใจเสื่อมสมรรถภาพได้ เป็นอย่างดี และในปัจจุบันนี้มีความเชื่อว่าโรคเสื่อมสมรรถภาพนี้เองเป็นต้นเหตุของโรคหัวใจวายที่กำลังเป็นโรคร้ายที่น่ากลัวยิ่งอย่างหนึ่งในสังคมสมัยใหม่นี้ วิธีปูองกันที่ดีอย่างหนึ่งก็ด้วยการออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อรักษาสมรรถภาพทางกายนั่นเอง 8. คำกล่าวของกรีกโบราณที่ว่า “จิตใจที่ผ่องใสอยู่ในร่างกายที่สมบูรณ์” นั้นเพื่อให้มีความหมายชัดเจนยิ่งขึ้นควรจะขยายความต่อไปอีกว่า “เรือนร่างที่สมบูรณ์นั้นคือเรือนร่างที่มีสมรรถภาพทางกายดี”ฉะนั้นเมื่อร่างกายมีสมรรถภาพดี สุขภาพสมบูรณ์ก็ย่อมจะเป็นผลต่อประสิทธิภาพทางด้านจิตใจด้วย ปัจจัยของสมรรถภาพ บันเทิง เกิดปรางค์ (2540) กล่าวว่าการที่ร่างกายมนุษย์เราจะมีสมรรถภาพทางกายได้ดีมากน้อยเพียงไรนั้น ต้องประกอบด้วยปัจจัยหลัก 2 ประการ คือ 1. ปัจจัยภายใน 1.1 อายุ วัยต่างๆ มีความเหมาะสมกับการออกกำลังกายไม่เหมือนกัน เด็กที่กำลังเติบโตร่างกายยังมีความอดทนน้อยกว่าผู้ใหญ่ การออกกำลังกายจึงไม่ต้องหักโหม เด็กที่อายุต่ำกว่า 8 ปี สมรรถภาพในการทำงานของกล้ามเนื้อยังต่ำ การออกกำลังกายต่างๆ จึงต้องเป็นเรื่องที่ง่ายๆ ฉะนั้นการออกกำลังกายที่ยาก และต้องการการร่วมทำงานของกล้ามเนื้อเป็นอย่างมากจึงควรกระทำภายหลังอายุ 10 ปีขึ้นไปแล้ว ข้อสังเกตทั่วไป คือ ไม่ควรหัดให้เด็กเล่นกีฬาเพียงอย่างเดียว เพราะจะทำให้ร่างกายเจริญเฉพาะส่วน เกิดการผิดรูปหรือพิการได้ กีฬาที่ต้องใช้เทคนิคมาก เช่น กีฬาที่ต้องเล่นกับลูกบอลต่างๆ อาจเริ่มฝึกได้ตั้งแต่อายุยังน้อย แต่ไม่ให้ฝึกความอดทนอย่างเคร่งเครียด จนกว่าร่างกายจะเจริญเติบโตเต็มที่ โดยเฉพาะในเรื่องของการฝึกความแข็งแรงด้วยการยกน้ำหนัก (Weight Training) ผู้ฝึกจะต้องมีอายุไม่น้อยกว่า 12 ปี จึงจะปลอดภัย (เด็กไทย) ในวัยผู้ใหญ่ ความสามารถในการรับการออกกำลังกายขึ้นอยู่กับวัย สมรรถภาพทางกายด้านกล้ามเนื้อ ความเร็วและความไว และจะออกกำลังกายได้ดีเมื่ออายุไม่เกิน 25 - 30 ปี ส่วนความอดทนอาจฝึกให้ถึงขีดสูงสุดได้แม้อายุเลย 30 ปีไปแล้ว อย่างไรก็ตามเมื่ออายุเกิน 35 - 40 ปีแล้วความสามารถในการรับการฝึกสมรรถภาพทางกายทุกอย่าง จะลดต่ำลงมาเป็นลำดับ 1.2 เพศ ถ้าเปรียบเทียบกันระหว่างเพศชายกับเพศหญิง จะพบความแตกต่างของสมรรถภาพทางกายทุกด้าน ทั้งโดยแท้ (สมรรถภาพที่แสดงออกจริง) และโดยเทียบส่วน (เทียบกับน้ำหนักตัวต่อกิโลกรัม) เนื่องจากรูปร่างของเพศหญิงด้อยกว่าเพศชาย น้ำหนักเฉลี่ยน้อยกว่าและน้ำหนักของส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อ เมื่อเทียบส่วนแล้วก็น้อยกว่า เด็กหญิงจนถึงวัยแตกเนื้อสาว จะมีความอดทนเท่ากับเด็กชาย แต่จะถึงจุดสูงสุดที่อายุต่ำกว่าในการออกกำลังกายปานกลางความอดทนของเพศหญิงจะต่ำกว่าชายมากซึ่ง Morehouse และMiller (1976 อ้างถึงใน ศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์ และคณะ, 2555) ได้ชี้ให้เห็นว่า ความอดทนของเพศหญิงเป็นครึ่งหนึ่งของชายในการวิ่งและปัจจัยที่จำกัดความอดทนของเพศหญิงคือ - อัตราการเต้นของหัวใจ ของหญิงเร็วกว่า ชาย 10 % - หัวใจมีขนาดเล็กกว่า - ทรวงอกเล็กว่า ทำให้ความจุปอดน้อยกว่า - ความสามารถในการขนส่งออกซิเจนมีน้อยกว่า เพราะเม็ดเลือดแดงมีน้อยกว่า แต่ทางด้านความอ่อนตัว ผู้หญิงทั้งในวัยเด็กและวัยผู้ใหญ่จะมีความอ่อนตัวมากกว่าผู้ชาย 1.3 สภาพร่างกาย จิตใจ และพรสวรรค์ เป็นเรื่องของบุคคล ซึ่งเป็นผลมาจากทางกรรมพันธุ์และอิทธิพลของสิ่งแวดล้อม จริงอยู่การฝึกสามารถทำให้คนเก่งขึ้นได้ทุกคน แต่ลักษณะทางกาย จิตใจ และพรสวรรค์ ของผู้รับการฝึกจะเป็นตัวจำกัดขีดสูงสุดของสมรรถภาพทางกาย สิ่งที่เห็นได้ชัดเจน คือ รูปร่างของนักกีฬาหลายประเภท จะมีลักษณะจำเพาะสำหรับนักกีฬานั้นๆ เนื่องจากรูปร่างที่แตกต่างกัน ย่อมมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อการออกก าลังกายหรือการเล่นกีฬาได้แตกต่างกัน ตลอดจนในเรื่องของโอกาสที่จะได้รับบาดเจ็บขึ้นได้ ดังนั้น เพื่อให้มีความสอดคล้องกันระหว่างลักษณะรูปร่างทางกายกับชนิดของกีฬาที่เหมาะสมในแต่ละบุคคล William Shaldal(อ้างถึงในศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์ และคณะ, 2555ซึ่งเป็นนักมานุษยวิทยาได้ทำการศึกษาและแบ่งลักษณะรูปร่างทางกายของมนุษย์ออกเป็น 3 พวกคือ - รูปร่างอ้วนเตี้ยหรือสูงใหญ่ (Endomorphy) คือ พวกที่มีน้ำหนักตัวมากเหมาะสมกับการเล่นกีฬาประเภท ยกน้ำหนัก มวยปล้ำ ทุ่มน้ำหนัก ขว้างจักร พุ่งแหลน เพราะต้องการความแข็งแรง และความสามารถในการรับแรงปะทะได้เป็นอย่างดี - รูปร่างสันทัด (Mesomophy) คือ พวกที่มีกล้ามเนื้อมาก ถ้ารูปร่างไม่สูงนักจะเหมาะกับการเล่นกีฬาประเภทมวยสากล ยกน้ำหนัก ยิมนาสติก กระโดดน้ำ ยูโด ถ้ารูปร่างสูงจะเหมาะกับการเล่นกีฬาประเภทบาสเกตบอล กระโดไกล รักบี้ฟุตบอล ฟุตบอล วอลเลย์บอล กระดานโต้คลื่น เทนนิส แบดมินตัน และเทเบิลเทนนิส เป็นต้น - รูปร่างผอมเล็กหรือผอมสูง (Ectomorphy) คือพวกผอมเล็กจะเหมาะกับการเล่นกีฬาประเภทยิมนาสติก กระโดดไกล เขย่งก้าวกระโด กระโดดข้ามรั้ว วิ่งระยะสั้น และวิ่งระยะกลาง เป็นต้น 2. ปัจจัยภายนอก 2.1 อาหาร มีอิทธิพลต่อการฝึกซ้อม และสมรรถภาพทางกายที่สำคัญอย่างยิ่งข้อหนึ่งที่ควรสังเกต คือ การกินอาหารประเภทโปรตีนมากๆ ไม่ได้ทำให้กำลังและความอดทนดีขึ้น ทางตรงข้ามอาจเป็นผลเสียด้วย อาหารที่ให้พลังงานโดยตรงคือ พวกคาร์โบไฮเดรต นักกีฬาที่ต้องใช้ความอดทนจำเป็นต้องได้รับอาหารประเภทนี้ ส่วนในเรื่องของอาหารก่อนการฝึกซ้อมหรือแข่งขัน นายแพทย์เจริญทัศน์ จินตนเสรี (2536) กล่าวว่า ก่อนการฝึกซ้อมหรือแข่งขัน ไม่ควรกินอาหารหนักอาหารหนักมื้อสุดท้าย ควรเป็นอาหารที่ย่อยง่ายและต้องกินมาอย่างน้อย 3 - 4 ชั่วโมง ก่อนการฝึกซ้อมหรือแข่งขัน การกินอาหารหนักก่อนออก-กำลังกายจะทำให้เลือดถูกแบ่งไปใช่ในการทำงานของระบบย่อยอาหาร อีกประการหนึ่งมวลของอาหารในกระเพาะอาหารและลำไส้ ยังเป็นตัวขัดขวางการทำงานของกล้ามเนื้อกระบังลม ซึ่งต้องทำงานหนักเพิ่มขึ้น (การหายใจเพิ่มขึ้น) ในระหว่างการฝึกซ้อมหรือแข่งขันที่หนักและยืดเยื้อติดต่อกันเป็นเวลาหลายๆ ชั่วโมง อาจจำเป็นต้องเติมอาหาร น้ำ และเกลือ แร่อาหารที่เหมาะคือพวกคาร์โบไฮเดรต ในสภาพที่เป็นของเหลวและมีกากน้อย การใช้กลูโคสละลายน้ำเป็นการให้อาหารระหว่างการออกกำลังที่ดีและสะดวก แต่จะมีประโยชน์ได้เฉพาะในการออกกำลังที่หนักและนานเป็นชั่วโมงๆ เท่านั้น น้ำตาลธรรมดา (น้ำตาลทราย) อาจได้ผลเหมือนกันและราคาถูกกว่า 2.2 สารกระตุ้น หมายถึง ยาหรือสารที่ไม่ใช่อาหารตามปกติ ส่วนใหญ่จะใช้ในหมู่นักกีฬาเพื่อทำให้สมรรถภาพในการฝึกซ้อม และแข่งขันเพิ่มขึ้น หรือในหมู่นักออกกำลังกายที่มีความเข้าใจว่า เมื่อนำเอาสิ่งต่างๆ เหล่านี้เข้าสู่ร่างกายแล้ว จะช่วยให้ร่างกายมีสมรรถภาพทางกายดีขึ้น เช่น อะนาโบลิค( Anabolic) สเตอรอยด์( Steroids) แอมแฟตามิน ( Ampheamin) กาแฟอีน(Cafeine) การให้เลือด ( Blood Doping) การใช้ยาบดบังสารกระตุ้นที่ใช้ ( Buffering Solutions) ซึ่งทางวงการแพทย์ได้ยืนยันแล้วว่า สารเหล่านี้จะออกฤทธิ์หรือจะแสดงผลให้เห็นได้ในระยะเวลาอันสั้นเท่านั้น แต่ถ้าในระยะยาวแล้วกลับเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ อาจพิการหรือเสียชีวิต อีกทั้งยังถือว่าเป็นสารต้องห้ามไม่ให้นำมาใช้ในการแข่งขันกีฬาทุกประเภท โดยแท้จริงแล้วนักกีฬาที่ฝึกซ้อมมาจนสมบูรณ์เต็มที่ทั้งทางร่างกายและจิตใจแล้ว สารกระตุ้นจะไม่สามารถทำให้เก่งขึ้นไปได้อีก ส่วนนักกีฬาที่ไม่สมบูรณ์ ถึงแม้จะใช้สารกระตุ้นที่ดีเลิศเพียงใด ก็ย่อมไม่สามารถเอาชนะนักกีฬาที่สมบูรณ์เต็มที่ได้ 2.3 สภาพอากาศ มีอิทธิพลต่อการออกก าลังกาย อุณหภูมิสูงทำให้ความอดทนลดลงเพราะทำให้การระบายความร้อนที่เกิดจากการท างานของกล้ามเนื้อทำได้ยาก สถิติของการวิ่งระยะไกลในนักกีฬาคนเดียวกันที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส จะดีกว่าที่อุณหภูมิ 35 องศาเซลเซียส ไม่ต่ำกว่า 5 เปอร์เซ็นต์ แต่ในการออกกำลังกายระยะสั้นอากาศร้อนอาจจะได้ผลดีกว่าเพราะทำให้การอบอุ่นร่างกาย ( Warm Up) ดำเนินไปได้เร็วขึ้น อันตรายซึ่งเกิดจากการที่กล้ามเนื้ออบอุ่นไม่เพียงพอ เช่น กล้ามเนื้อฉีกขาด ข้อเท้าแพลง จะมีน้อยกว่า การฝึกความอดทนในที่ร้อนทำให้ได้ปริมาณการฝึกซ้อมน้อยกว่าในที่อากาศเย็น หากฝึกจนเหนื่อยเท่ากัน ซึ่งผลของสมรรถภาพทางกายจะน้อยกว่าด้วย ดังนั้น เวลาเช้าตรู่อากาศเย็นกว่าตอนกลางวัน จึงเหมาะสำหรับการฝึกเพื่อความอดทน ส่วนความเร็วและความว่องไวอาจฝึกในเวลาบ่ายได้ ความชื้นของอากาศเกี่ยวข้องกับการระบายความร้อนของร่างกายในระหว่างการออกก าลังกาย ถ้าอากาศชื้นมากการระเหยของน้ำที่ผิวกายเพื่อระบายความร้อนไปจากตัวจะยาก ทำให้มีการหลั่งเหงื่อออกมามากกว่าปกติ เป็นสาเหตุให้ความอดทนลดน้อยลง แต่ในการออกก าลังกายในที่อากาศแห้ง (ความชื้นน้อย) อาจทำให้ผลเสียเกิดขึ้นได้เหมือนกัน โดยเฉพาะในนักกีฬาที่คุ้นเคยกับอากาศชื้น เพราะอาจทำให้รู้สึกเหนื่อยเร็ว คอแห้ง หายใจไม่ทัน (ปัญหาของนักกีฬาไทยมักจะพบบ่อย ถ้าต้องออกไปแข่งขันต่างประเทศ) ความกดอากาศที่ระดับน้ำทะเล ความกดอากาศแปรเปลี่ยนไม่มากนัก แต่ถ้าเป็นการออกก าลังกายในที่สูง (ตั้งแต่ 1,000 เมตร เหนือระดับน้ำทะเลขึ้นไป) สมรรถภาพทางด้านความอดทนจะลดต่ำลง เนื่องจากความหนาแน่นของอากาศมีน้อย ถ้านักกีฬาไปทำการฝึกซ้อมอยู่บนที่สูงระยะเวลาหนึ่งร่างกายจะทำการปรับตัวได้ โดยเฉพาะระบบหายใจและระบบไหลเวียนเลือดจะปรับตัวให้สามารถรับออกซิเจนจากอากาศได้มากขึ้น จึงเชื่อว่าจะทำให้ผลเพิ่มของความอดทนมีมากกว่าการฝึกซ้อมในปริมาณเท่ากันที่ระดับน้ำทะเล 2.4 เครื่องนุ่งห่ม มีผลต่อสมรรถภาพทางกายทั้งในแง่ความคล่องตัวและความอดทนโดยเฉพาะในด้านความอดทน เกี่ยวข้องกับการระบายความร้อนจากในร่างกาย ข้อที่ต้องคำนึงถึงคือเสื้อแขนยาวผ้าใยเทียมทำให้การระบายความร้อนยากมากขึ้น เพราะน้ำจะระเหยออกได้ยากเป็นเหตุ ให้มีการหลั่งเหงื่อออกมามากขึ้น ผ้าสีทึมดูดความร้อนได้มากกว่าผ้าสีอ่อน จึงไม่เหมาะสมกับการออกกำลังกายกลางแดด 2.5 การออกกำลังกาย คือการใช้กล้ามเนื้ออื่นๆ ของร่างกายทำงานมากกว่าการเคลื่อนไหวหรืออิริยาบถต่าง ๆ ตามปกติในชีวิตประจำวัน การออกกำลังกายที่ดีและถูกต้องควรปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ ตามความเหมาะสมของอายุ เพศ และสภาวะของร่างกาย โดยมีสัญญาณให้ทราบได้ว่าการออกกำลังกายครั้งนั้นๆ เหมาะสมหรือยัง คือ อัตราการเต้นของหัวใจที่สูงขึ้น หายใจถี่แรงขึ้นมีเหงื่อออกมาก เป็นต้น นอกจากนั้น การออกกำลังกายยังมีผลโดยตรงต่อสมรรถภาพทางกายด้านต่างๆ การออกกำลังชนิดใช้แรงงานกล้ามเนื้อ จะทำให้ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อเพิ่มมากขึ้น โดยเพิ่มสมรรถภาพของระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต คนที่ขาดการออกกำลังกายจะมีสมรรถภาพทางกายด้านต่างๆ ต่ำกว่าคนที่ออก-กำลังกายเป็นประจำ ยิ่งไปกว่านั้น การที่มีสมรรถภาพทางกายด้านการประสานงานระหว่างกล้ามเนื้อ และระบบประสาทต่ำ จะทำให้ปฏิกิริยาในการหลีกเลี่ยงอันตรายต่ำด้วย การที่ไม่ค่อยได้ออกกำลังกายจะทำให้กล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อต่างๆ สูญเสียความสามารถในการยืดตัวไปได้และถ้าไม่มีการเคลื่อนไหวเลย เช่น การถูกเข้าเฝือกไว้นานๆเมื่อกระดูกหักจะทำให้สมรรถภาพทางด้านความอ่อนตัวลดลงไปอีก ในทางกลับกันการออกก าลังกายอยู่เป็นประจำ จะช่วยทำให้ความอ่อนตัวคงอยู่เป็นปกติและมากขึ้นได้ อย่างไรก็ตาม ผลการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายจะมากหรือน้อยนั้น ขึ้นอยู่กับระดับของการออกกำลังกายในแต่ละบุคคลอีกด้วย 2.6 การพักผ่อน เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับมนุษย์ โดยเฉพาะในผู้ที่มีการออกกำลังกาย หรือเล่นกีฬาเป็นประจำ เนื่องจากการพักผ่อนจะช่วยทำให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอที่เกิดขึ้นระหว่างการออกกำลัง และทำการสร้างขึ้นใหม่ในกรณีที่มีการออกกำลังเกี่ยวกับการสร้างกล้ามเนื้อนอกจากนั้น การพักผ่อนยังช่วยผ่อนคลายความเครียดทางด้านจิตใจและประสาทอีกด้วย วิธีการพักผ่อนที่ดีที่สุด คือ การนอนหลับ ฉะนั้นควรกำหนดช่วงหรือระยะเวลาของการพักผ่อนให้แน่นอนทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของแต่ละบุคคล เช่น วัย เพศ ลักษณะของงานที่ทำหรือการออกกำลังกาย แต่ตามปกติโดยทั่วไปแล้วทางการแพทย์ได้แนะนำไว้ว่ามนุษย์ควรมีเวลาพักผ่อนด้วยการนอนหลับอย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมงติดต่อกัน เศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชรัชกาลปัจจุบัน ได้ทรงมีพระราชดำรัสชี้แนะแนวทางที่ควรดำรงอยู่และปฏิบัติตนแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า 30 ปี ตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤตเศรษฐกิจปี 2540 และเมื่อภายหลังวิกฤตเศรษฐกิจก็ได้ทรงเน้นย้ำ ให้นำมา ใช้เป็นแนวทางการแก้ไขปัญหาต่างๆ เพื่อให้รอดพ้นวิกฤต และสามารถดำรงอยู่ต่อไปได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์ และความเปลี่ยนแปลงในรูปแบบ(กระทรวงศึกษาธิการ, 2552) พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำรัสของถึง เศรษฐกิจพอเพียง (คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง, 2550) ว่า “เศรษฐกิจพอเพียง” (Sufficiency Economy) เป็นปรัชญาชี้ถึงและปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและบริหารประเทศให้ดำเนินไปใน ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อให้ก้าวทันต่อโลกยุคโลกาภิวัตน์ ความพอเพียงหมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผลรวมถึงความจำเป็น ที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการ มีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลง ทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิ่ง ในการนำวิชาการต่างๆ มาใช้ในการวางแผนและการดำเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นย่างดี องค์ประกอบปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีหลักพิจารณาอยู่ 5 องค์ประกอบ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2552) ดังนี้ 1) กรอบแนวคิดเป็นปรัชญาที่ชี้แนะแนวทางการดำรงอยู่และปฏิบัติตนในทางที่ควรจะเป็น โดยมีพื้นฐานมาจากวิถีชีวิตดั้งเดิมของ สังคมไทยสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ตลอดเวลา และเป็นการมองโลกเชิงระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา มุ่งเน้นการรอดพ้นจากภัย และวิกฤต เพื่อความมั่นคงและ ความยั่งยืน ของการพัฒนา 2) คุณลักษณะ เศรษฐกิจพอเพียงสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการปฏิบัติตนได้ในทุกระดับ โดยเน้นการปฏิบัติบน ทางสายกลาง และการพัฒนาอย่างเป็นขั้นตอน 3) คำนิยาม ความพอเพียงจะต้องประกอบด้วย 3 คุณลักษณะ พร้อมๆ กัน ดังนี้ - ความพอประมาณหมายถึง การจะทำอะไร มีความพอดี พอเหมาะ พอควรต่อความจำเป็น เหมาะสมกับฐานะของตนเอง สภาวะสังคม สิ่งแวดล้อม รวมทั้งวัฒนธรรมในแต่ละท้องถิ่น หรือไม่ การใช้ทรัพยากรในการดำเนินการก็ต้องให้พอประมาณ ไม่มากเกินศักยภาพ และก็ต้องไม่น้อยเกินไปจนขาดแคลน ไม่เพียงพอที่จะดำเนินการได้ ซึ่งการจะตัดสินว่าอยู่ในระดับพอประมาณนี้ จำเป็นต้องอาศัยความรอบรู้ความรอบคอบในการวางแผนและตัดสินใจและต้องอยู่บนพื้นฐานของคุณธรรมด้วย เช่น ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น ไม่ทำให้สังคมเดือดร้อน และไม่ทำลายธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม - ความมีเหตุผลหมายถึงการตัดสินใจดำเนินการเรื่องต่างๆ อย่างมีเหตุผลครบวงจร บนพื้นฐานของความถูกต้อง ความเป็นจริง ตามหลักวิชาการ หลักกฎหมาย หลักศีลธรรม จริยธรรม และวัฒนธรรมที่ดีงาม โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้นๆทั้งในระยะสั้นระยะยาวทั้งต่อตนเองต่อผู้อื่น และส่วนรวมอย่างรอบคอบการคิดพิจารณาแยกแยะ ให้เห็นความเชื่อมโยงของเหตุ ปัจจัยต่างๆ อย่างต่อเนื่อง อย่างเป็นระบบ จะช่วยให้บรรลุเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพมีข้อผิดพลาดน้อยและก็เช่นเดียวกัน และก็เช่นกัน การที่จะวางแผน ดำเนินการ หรือจะทำอะไรอย่างสมเหตุสมผลได้นั้น ต้องอาศัยความรอบรู้ มีความขยันหมั่นเพียร เก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบ และแสวงหาความรู้ที่ถูกต้องอย่างสม่ำเสมอ ตัดสินใจ โดยใช้สติ ปัญญา อย่างเฉลียวฉลาด ในทางที่ถูกที่ควร - การสร้างภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีหมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับต่อผลกระทบ และการเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม เพื่อให้สามารถปรับตัว และรับมือได้อย่างทันท่วงที กล่าวโดยย่อ คือ การที่จะทำอะไรอย่างไม่เสี่ยงเกินไป ไม่ประมาท คิดถึงแนวโน้มความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นได้ แล้วเตรียมตนเอง เตรียมวิธีการทำงาน เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ เพื่อการทำงานสามารถดำเนินไปได้ โดยไม่ขลุกขลักต้องหยุดชะงักกลางคัน และนำมาซึ่งผลประโยชน์ในระยะยาว และความสุขที่ยั่งยืน 4) เงื่อนไขการตัดสินใจและการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ให้อยู่ในระดับพอเพียงนั้น ต้องอาศัยทั้งความรู้ และคุณธรรมเป็นพื้นฐาน กล่าวคือ - เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วยการฝึกตนให้มีความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน มีความรอบคอบและความระมัดระวังที่จะนำความรู้ต่างๆ เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผนและในขั้นปฏิบัติ - เงื่อนไขคุณธรรมที่จะต้องเสริมสร้างให้เป็นพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ ประกอบด้วย ด้านจิตใจ คือการตระหนักในคุณธรรม รู้ผิดชอบชั่วดี ซื่อสัตย์สุจริต ใช้สติปัญญาอย่างถูกต้องและเหมาะสมในการดำเนินชีวิต และด้านการกระทำคือ มีความขยันหมั่นเพียร อดทน ไม่โลภ ไม่ตระหนี่รู้จักแบ่งปัน และรับผิดชอบในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม 5)แนวทางปฏิบัติ / ผลที่คาดว่าจะได้รับ จากการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ คือ การพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืน พร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงในทุกมิติ ทั้งวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม ภาพที่ 1: แสดงการสรุปปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ที่มา: กระทรวงศึกษาธิการ, 2552 แนวทางการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หลักพอเพียงเป็นหลักการดำเนินชีวิตตามแนวทางสายกลาง ที่ไม่สุดโต่งไปข้างใดข้างหนึ่งเป็นวิธีการที่เน้นการรักษาความสมดุลในการปฏิบัติภารกิจต่างๆ บนพื้นฐานของความเป็นจริง ความถูกต้องอย่างเป็นเหตุเป็นผล และไม่ประมาท ไม่เสี่ยง เป็นหลักการที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของสังคมไทย ซึ่งมีพื้นฐานตั้งอยู่บนหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา อันเป็นคำสอนที่เป็นสากล ทันสมัยตลอดเวลา เพราะเป็นคำสอนที่ทุกคนสามารถนำไปปฏิบัติได้ เพื่อให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ในปัจจุบันกับการปฏิบัติตนของประชาชนทุกระดับ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจึงเป็นหลักคิดและแนวทางในการพัฒนาคนให้มีคุณภาพ สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างพอเพียง คือ เจริญก้าวหน้าไปอย่างสมดุล และมีความสุขตามอัตภาพ และพร้อมที่จะร่วมรับผิดชอบภารกิจอันเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม คนที่พัฒนาตนเองจนสามารถดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง จึงหมายถึง เป็นคนที่ทั้งดีและเก่ง คือมีคุณธรรมกำกับความรู้ สามารถคิดพิจารณาแยกแยะ ถูกผิด ควรไม่ควรในการใช้ความรู้ทางวิชาการ และวิชาชีพ ไปในทางที่ถูกต้องกับหลักวิชา สามารถปรับใช้ให้เหมาะสมกับแต่ละสภาพแวดล้อม (ภูมิสังคม) และก่อให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและส่วนรวม นอกจากนี้แล้ว ยังต้องมีความเพียร อุตสาหะ ในการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ทั้งในด้านการศึกษาหาความรู้ เพื่อให้ก้าวทันต่อการเปลี่ยนแปลง และการทบทวนข้อผิดพลาด/แก้ไขข้อบกพร่องของตนเองอย่างต่อเนื่อง การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จึงทำได้หลายด้าน และหลายรูปแบบ ครอบคลุมทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยี ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม รวมถึงวัฒนธรรม ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในระดับบุคคล ครอบครัว ระดับชุมชน ระดับชาติ ไม่มีสูตรสำเร็จแต่ละคนจะต้องพิจารณาปรับใช้ ตามความเหมาะสม ให้สอดคล้องกับเงื่อนไข และสภาวะที่ตนเผชิญอยู่ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะช่วยให้เรา “ฉุกคิด” ว่า มีทางเลือกอีกทางหนึ่งที่จะช่วยให้ชีวิต มีความก้าวหน้าไปพร้อมๆ กับความสมดุล ความยั่งยืน และความมั่นคง ขั้นตอนและวิธีการดำเนินงานขับเคลื่อนสู่สถานศึกษาพอเพียง มีแนวทางการดำเนินงานจำแนกแต่ละด้าน ดังต่อไปนี้ 1. การบริหารจัดการศึกษา สถานศึกษามีกระบวนการบริหารจัดการศึกษาภายในสถานศึกษา ที่เอื้อต่อการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้ (1) ทบทวนปรับปรุงพัฒนาโครงสร้างและกระบวนการบริหารจัดการให้สอดคล้องหรือรองรับการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยเน้นการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล มีความพอประมาณ สมดุลกับภูมิสังคมของแต่ละสถานศึกษาอย่างเป็นพื้นฐานทางการวางแผนอย่างรอบคอบเป็นเหตุเป็นผล และไม่ประมาทหรือเสี่ยงในการจัดการ โดยต้องเตรียมสร้างภูมิคุ้มกันที่พร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ (2) กำหนดวิสัยทัศน์ นโยบาย แผนงาน โครงการ และกิจกรรม และการปรับปรุงเพิ่มเติมหรือจัดทำแผนกลยุทธ์ และแผนปฏิบัติงานของสถานศึกษาให้ครอบคลุมการพัฒนาการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สถานศึกษามีการดำเนินการตามแผนอย่างเป็นระบบ และมีการติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่อง (3) พัฒนาบุคลากรทั้งผู้บริหารครู และกรรมการสถานศึกษาให้มีความรู้ความเข้าใจหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ให้มีความพร้อมในการดำเนินการตามระบบการบริหารจัดการที่เปลี่ยนแปลง และสามารถจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (4)จัดระบบการนิเทศการศึกษาภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาระบบการบริหาร จัดการและกระบวนการเรียนการสอนและกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนให้เอื้อต่อการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (5) การจัดบรรยากาศสภาพแวดล้อมภายในสถานศึกษาสถานศึกษาควรจัดบรรยากาศ และสภาพแวดล้อมภายในสถานศึกษาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ กระบวนการเรียนรู้ ปลูกฝัง หล่อหลอมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และเอื้อต่อกระบวนการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรสถานศึกษาบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีแนวทางดำเนินการ ดังนี้ - จัดอาคารสถานที่ และสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนที่เน้นความร่มรื่นสวยงาม ประโยชน์ใช้สอย เป็นแหล่งเรียนรู้ และอนุรักษ์สืบสานทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม ศิลปวัฒนธรรม สถาปัตยกรรมของท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทยและภูมิปัญญาท้องถิ่น - กำหนดระเบียบธรรมเนียมปฏิบัติในสถานศึกษาที่ส่งเสริมความมีระเบียบวินัย เคารพธรรมเนียมปฏิบัติ กฎกติกาของสังคมส่วนรวม มีจิตอาสา จิตสาธารณะ การคำนึงถึงประโยชน์ส่วนรวม เช่น การมีวินัย การเข้าคิวการรับประทานอาหาร การแต่งกาย การใช้ทรัพยากรร่วมกัน ฯลฯ - ส่งเสริมและพัฒนาบรรยากาศด้านคุณธรรม เช่นการทำบุญการบริจาค การปฏิบัติกิจทางศาสนา การเข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนา การยกย่องส่งเสริมผู้กระทำความดี การส่งเสริมการแบ่งปัน การช่วยเหลือกันและกัน ฯลฯส่งเสริมการแสวงหาความรู้และเผยแพร่ความรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงเช่น การจัดนิทรรศการ การจัดการแข่งขัน การหาความรู้โดยสื่อเทคโนโลยี และอื่น ๆ - ส่งเสริมการปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิตแบบพอเพียงของผู้บริหาร ครู และบุคลากรในสถานศึกษา - จัดโครงการ และกิจกรรมส่งเสริมการปฏิบัติตนและการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (6) การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองและชุมชนสถานศึกษาควรให้ผู้ปกครองและชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินการจัดการศึกษาของสถานศึกษาในขั้นตอนสำคัญทุกขั้นตอนตามแนวทาง ดังนี้ - ร่วมกำหนดแนวนโยบายและการวางแผน - ร่วมให้ข้อคิดเห็น ข้อเสนอแนะในกระบวนการพัฒนาหลักสูตร - ร่วมจัดกิจกรรมการเรียนการสอนการจัดสภาพและบรรยากาศภายในสถานศึกษาบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ส่งเสริมการเรียนรู้ และการปฏิบัติ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา ที่บ้าน และสถานที่อื่นๆ - ร่วมติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2. การพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษาควรมีการพัฒนาหรือบูรณาการเนื้อหาสาระของเศรษฐกิจพอเพียงเข้าไปในหลักสูตรสถานศึกษา ตามขั้นตอน ดังนี้ (1) สถานศึกษานำคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาพิจารณาปรับปรุง หรือเพิ่มเติมวิสัยทัศน์ เป้าหมาย คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนในหลักสูตรสถานศึกษา (2) สถานศึกษาทบทวนเนื้อหาสาระสำคัญทั้ง 8 กลุ่มสาระและกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนรวมทั้งกิจกรรมเสริมที่เคยจัดมาก่อนและ เห็นว่าสอดคล้องกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (3) ปรับปรุงหรือเพิ่มเติมมาตรฐานการเรียนรู้ในแต่ละช่วงชั้นให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ เป้าหมาย และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของหลักสูตรสถานศึกษาที่ปรับปรุงหรือเพิ่มเติม (4) ปรับปรุงเพิ่มเติม หรือจัดทำสาระการเรียนรู้หน่วยการเรียนรู้และแผนการจัดการเรียนรู้ตามลำดับ เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นไปตามมาตรฐานการเรียนรู้แต่ละช่วงชั้น บูรณาการกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 3. การจัดการเรียนการสอน สถานศึกษาควรจัดการเรียนการสอนตามเนื้อหาสาระที่กำหนดไว้ในหลักสูตรให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตของผู้เรียน เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ เน้นการปฏิบัติจริงบูรณาการ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติตนที่เหมาะสมในวิถีชีวิตประจำวัน โดยมีแนวทางดำเนินการดังนี้ (1) จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นการฝึกทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์การจัดการการเผชิญสถานการณ์ การแก้ปัญหา ฯลฯ ที่เริ่มจากชีวิตประจำวัน และเชื่อมโยงสู่ครอบครัว สังคม ประเทศชาติ และสังคมโลก บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (2) จัดกระบวนการเรียนรู้โดยเน้นการทดลองการปฏิบัติจริงทั้งในสถานศึกษา และแหล่งเรียนรู้ภายนอกสถานศึกษา ทั้งในรูปของการจัดทำโครงการ โครงงาน และอื่นๆ ทั้งการศึกษารายบุคคลและเป็นกลุ่ม บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (3) วัดและประเมินผลการเรียนรู้ให้ครอบคลุม ความรู้ ทักษะกระบวนการ เจตคติ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4. การจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน มุ่งให้ผู้เรียนได้พัฒนาตนเองตามศักยภาพ พัฒนาอย่างรอบด้าน เพื่อความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งร่างกายสติ ปัญญาอารมณ์ และสังคมเสริมสร้างให้เป็นผู้มีศีลธรรม จริยธรรม มีระเบียบวินัย ปลูกฝังและสร้างจิตสำนึกของการทำประโยชน์เพื่อสังคม สามารถจัดการตนเองได้ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุขกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน แบ่งเป็น ๓ ลักษณะ ดังนี้ (1) กิจกรรมแนะแนว เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้รู้จักตนเองรู้รักษ์สิ่งแวดล้อม สามารถคิดตัดสินใจ คิดแก้ปัญหา กำหนดเป้าหมาย วางแผนชีวิตทั้งด้านการเรียน และอาชีพ สามารถปรับตนได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ยังช่วยให้ครูรู้จักและเข้าใจผู้เรียน ทั้งยังเป็นกิจกรรมที่ช่วยเหลือ และให้คำปรึกษาแก่ผู้ปกครองในการมีส่วนร่วมพัฒนาผู้เรียน (2) กิจกรรมนักเรียนเป็นกิจกรรมที่มุ่งพัฒนาความมีระเบียบวินัย ความเป็นผู้นำ ผู้ตามที่ดี ความรับผิดชอบ การทำงานร่วมกัน การรู้จักแก้ปัญหา การตัดสินใจที่เหมาะสม ความมีเหตุผล การช่วยเหลือแบ่งปันกัน เอื้ออาทร และสมานฉันท์ โดยจัดให้สอดคล้องกับความสามารถ ความถนัด และความสนใจของผู้เรียนให้ได้ปฏิบัติด้วยตนเองในทุกขั้นตอน ได้แก่ การศึกษาวิเคราะห์วางแผน ปฏิบัติตามแผนประเมินและปรับปรุงการทำงาน เน้นการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม ตามความเหมาะสม และสอดคล้องกับวุฒิภาวะของผู้เรียน บริบท ของสถานศึกษาและท้องถิ่น กิจกรรมนักเรียนประกอบด้วย - กิจกรรมลูกเสือเนตรนารี ยุวกาชาดผู้บำเพ็ญประโยชน์ และนักศึกษาวิชาทหาร - กิจกรรมชุมนุม ชมรม (3) กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม ชุมชน และท้องถิ่น ตามความสนใจในลักษณะอาสาสมัคร เพื่อแสดงถึงความรับผิดชอบความดีงามความเสียสละต่อสังคมมีจิตสาธารณะเช่นกิจกรรมอาสาพัฒนาต่างๆ กิจกรรมสร้างสรรค์สังคม 5. การติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษา สถานศึกษาควรจัดให้มีการติดตาม และประเมินผลการดำเนินการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโดยมีแนวทางดำเนินการ ดังนี้ (1) ติดตามและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน โดยพิจารณาจาก - ผลการทดสอบความรู้ ความเข้าใจพื้นฐานด้านเศรษฐกิจพอเพียง - ผลงานและการปฏิบัติกิจกรรมของผู้เรียน - การปฏิบัติตนในชีวิตประจำวันของผู้เรียน - ผลการประเมินโดยผู้ประเมินภายนอกหรือผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากทุกภาคส่วน (2) ติดตาม และประเมินความเหมาะสมของการดำเนินการในกระบวนการ ขั้นตอน และกิจกรรมการดำเนินการบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในด้านการพัฒนาหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน การจัดบรรยากาศ และสภาพแวดล้อม การจัดระบบบริหารจัดการ การให้ผู้ปกครอง และชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของสถานศึกษา และการประเมินคุณลักษณะของผู้เรียนอันพึง ประสงค์ (3) จัดให้ระบบการรายงานผลการดำเนินการเป็นระยะๆทั้งการรายงานภายในสถานศึกษา การรายงานต่อสาธารณชน และการรายงานหน่วยงานต้นสังกัดตามลำดับ 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน (1) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สถานศึกษาส่งเสริมการเรียนรู้ ปลูกฝัง และเสริมสร้างให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ “อยู่อย่างพอเพียง” ในการดำเนินชีวิต ดังนี้ - มีความรู้ ความเข้าใจ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และตระหนักในความสำคัญของการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - มีความรู้และทักษะพื้นฐานในการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ปฏิบัติตนและดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (2) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนตาม 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ การจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เน้นคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ จังหวัดนครสวรรค์ ขนาดและรูปร่าง ขนาดจังหวัดนครสวรรค์มีพื้นที่ประมาณ 9,597.677 ตารางกิโลเมตร หรือ 5,998,548 ไร่ แบ่งเขตการปกครองเป็น 15 อําเภอ คือ อําเภอเมืองนครสวรรค์อําเภอเก้าเลี้ยว อําเภอโกรกพระอําเภอชุมแสง อําเภอตากฟ้า อําเภอตาคลี อําเภอท่าตะโก อําเภอบรรพตพิสัย อําเภอพยุหะคีรี อําเภอไพศาลีอําเภอลาดยาว อําเภอหนองบัว อําเภอแม่วงก์อําเภอชุมตาบง และอําเภอแม่เปิน เมื่อเปรียบเทียบกับจังหวัดอื่นๆ ในประเทศไทย นครสวรรค์เป็นจังหวัดขนาดกลาง รูปร่างของจังหวัดนครสวรรค์มีลักษณะเป็นแนวยาวจากทิศตะวันตกกับทิศตะวันออกรูปร่างคล้ายกับผีเสื้อกางปีกบิน ภาพที่ 2: แผนที่จังหวัดนครสวรรค์ ที่มา: องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครสวรรค์(2557) ลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะภูมิศาสตร์ โดยทั่วไปส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การเกษตร เป็นที่ราบประมาณ 3 ใน ๔ ของพื้นที่จังหวัด มีแม่น้ำสายสําคัญคือ แม่น้ำปิง แม่น้ำยม และ แม่น้ำน่าน ไหลมารวมกันเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านช่วงกลางของจังหวัด แม่น้ำดังกล่าวได้แบ่งพื้นที่ของจังหวัดออกเป็นด้านตะวันออกและตะวันตก และมีเพียง 6 อำเภอที่ตั้งอยู่บนแม่น้ำสายหลัก สภาพภูมิประเทศทางด้านทิศตะวันตกของจังหวัดมีภูเขาสลับซับซ้อนและเป็นป่าทึบในเขตอำเภอลาดยาว อำเภอแม่วงก์ อำเภอแม่เปิน และอำเภอชุมตาบง พื้นที่ป่าของจังหวัดเป็นสภาพป่าที่เชื่อมโยงติดต่อกับป่าห้วยขาแข้งของจังหวัดอุทัยธานีในส่วนทางใต้ของอำเภอแม่วงก์ ส่วนบนของอำเภอแม่วงก์และอำเภอลาดยาวเป็นส่วนติดต่อกับป่าทึบของจังหวัดตากที่เชื่อมโยงไปถึงป่าทุ่งใหญ่นเรศวรของจังหวัดกาญจนบุรี สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดเป็นที่ราบค่อนข้างเรียบแคบบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำโดยเฉพาะตอนกลางของจังหวัด ซึ่งอยู่ในเขตอำเภอเมืองนครสวรรค์ อำเภอบรรพตพิสัย อำเภอชุมแสง อำเภอท่าตะโกอำเภอโกรกพระ อำเภอเก้าเลี้ยว และอำเภอพยุหะคีรีสภาพพื้นที่ทางทิศตะวันตก (เขตอำเภอลาดยาว อำเภอแม่วงก์่ อำเภอแม่เปินและอําเภอชุมตาบง และทิศตะวันออก (เขตอําเภอหนองบัวอําเภอไพศาลีอําเภอตากฟ้าและอําเภอตาคลี)มีลักษณะเป็นแบบลอนลูกคลื่น ยกตัวขึ้นจากตอนกลางของจังหวัดสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ๒๐-๑๐๐ เมตร ลักษณะภูมิอากาศ อุณหภูมิสูงสุดอุณหภูมิต่ำสุดอุณหภูมิเฉลี่ยรายเดือนของปีพ.ศ.๒๕๕๔และพ.ศ.๒๕๕๕ ตารางที่2: แสดงลักษณะภูมิอากาศในจังหวัดนครสวรรค์ ที่มา: สถานีอุตุนิยมวิทยาข้อมูลณวันที่๑๐สิงหาคม๒๕๕๕ (อ้างถึงใน แผนพัฒนาจังหวัดนครสวรรค์๔ปีพ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๐) ประชากร จํานวนประชากรรวม ๑,๐๗๓,๓๔๗ คน แบ่งเป็นชาย ๕๒๕,๕๖๙ คน และหญิง ๕๔๗,๗๗๘ คน ตารางที่ 3: แสดงข้อมูลประชากรจําแนกตามเขตปกครองรายอําเภอและช่วงอายุ ที่มา: กรมการปกครองกระทรวงมหาดไทยข้อมูลณวันที่๓๑ธันวาคม๒๕๕6(อ้างถึงใน องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครสวรรค์, 2557) การนับถือศาสนา ประชากรของจังหวัดนครสวรรค์ร้อยละ 99.76 นับถือศาสนาพุทธรองลงมาคือศาสนาคริสต์และอิสลามร้อยละ 0.18 และ 0.06 ตามลําดับอําเภอที่มีจํานวนวัดมากที่สุดคืออําเภอตาคลีอําเภอที่มีจํานวนวัดน้อยที่สุดคืออําเภอชุมตาบง ข้อมูลทางการศาสนาจํานวนศาสนสถาน(วัดคริสตจักรมัสยิด) 754 แห่งวัด 726วัดนิกายมหายาน 730 วัดนิกายธรรมยุติ 16 วัดโบสถ์คริสต์ 24 แห่ง (คาทอลิก 5 แห่ง,โปรแตสแตนท์ 18 แห่ง)มัสยิด 5 แห่ง จํานวนบุคลากรทางศาสนาศาสนาพุทธมีพระภิกษุ 6,552 รูปสามเณร 1,206 รูปศาสนาคริสต์ 54 คนจํานวนศาสนิกชนพุทธศาสนิกชน 1,102,681คน (ร้อยละ 99.76)คริสตศาสนิกชน1,986 คน (ร้อยละ 0.18)อิสลามมิกชน 660 คน (ร้อยละ 0.06) รายได้ประชากรเฉลี่ยต่อคนต่อปี ตารางที่ 4: แสดงรายได้เฉลี่ยของประชากรต่อคนต่อปีในแต่ละอําเภอในปีพ.ศ.๒๕๕๓–๒๕๕๖ ที่มา: สํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดนครสวรรค์, มิถุนายน๒๕๕๖(อ้างถึงใน องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครสวรรค์, 2557) ขนบธรรมเนียมประเพณีที่สําคัญ วัฒนธรรมประเพณีของชาวจังหวัดนครสวรรค์เป็นมรดกเก่าแก่ที่สืบทอดมาเป็นเวลานานมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ และโบราณคดีปรากฏชัดเจนวิถีชีวิตของชาวจังหวัดนครสวรรค์ได้วิวัฒนาการต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันและเนื่องจากประชากรของชาวจังหวัดนครสวรรค์มีหลายเชื้อชาติประเพณีต่างๆที่สืบทอดจึงมีแบบอย่างตามเชื้อชาตินั้นๆและนํามาผสมกลมกลืนกันเป็นประเพณีและวัฒนธรรมของจังหวัดนครสวรรค์ที่น่าสนใจมีดังนี้ 1.ประเพณีแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่เป็นประเพณีของชาวไทยเชื้อสายจีนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดนครสวรรค์จัดขึ้นเป็นประจําทุกปีในช่วงเทศกาลตรุษจีนเพื่อความเป็นสิริมงคลการแห่เจ้านี้เริ่่มทําครั้งแรกในปีพ.ศ.๒๔๗๕และได้ปฏิบัติสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบันพิธีแห่จะตรงกับวันขึ้น๔ค่ำ เดือน๑ของชาวจีนโดยแห่กลางคืน(ชิวชา) และกลางวัน (ชิวสี่) ในขบวนแห่ประกอบไปด้วยขบวนเชิดมังกรทองขบวนเชิดสิงห์โตขบวนเอ็งกอนอกจากนี้มีขบวนรถนางฟ้าเจ้าแม่กวนอิมและขบวนดนตรีจีนฯลฯเป็นต้นประเพณีแห่เจ้านี้จัดทั้งในอําเภอชุมแสงและในอําเภอเมืองนครสวรรค์แต่ที่ยิ่งใหญ่มากจะเป็นประเพณีแห่เจ้าแม่ปากน้ําโพในอําเภอเมืองนครสวรรค์ 2.ประเพณีการแข่งเรือประเพณีแข่งเรือของชาวจังหวัดนครสวรรค์จะจัดขึ้นเป็นประจําทุกปีในช่วงเทศกาลออกพรรษาโดยวัดที่ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาจะจัดรวมกับงานประจําปีของวัดเช่นงานปิดทองไหว้พระของวัดเขาหรือวัดจอมคีรีนาคพรตงานประจําปีของวัดเกาะหงส์ เป็นต้นในงานจะมีการนําเรือขนาดกลางหรือเรือขนาดเล็กจากสถานที่ต่างๆมาทําการแข่งขันกันมีเสียงเชียร์อย่างสนุกสนานปัจจุบันได้จัดประเพณีแข่งเรือของชาวจังหวัดนครสวรรค์ที่่หน้าศาลากลางจังหวัด มีการแข่งขันชิงรางวัลถ้วยพระราชทานของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีซึ่งจะนําสิ่งของต่างๆทั้งอาหารและผลไม้มาวางขายมากมายการแข่งขันเรือจะจัดขึ้น๒วัน 3.ประเพณีสงกรานต์ของชาวจังหวัดนครสวรรค์จัดขึ้นเป็นประจําทุกปีในแต่ละท้องถิ่นโดยจะมีการตักบาตรข้าวสารและอาหารแห้งในวัดและสถานที่ราชการมีการสงฆ์น้ำพระรดน้ำดําหัวผู้ใหญ่ สาดน้ำเล่นน้ำแต่ที่น่าสนใจได้แก่ประเพณีสงกรานต์ของชาวบ้านเขาทองตําบลเขาทองอําเภอพยุหะคีรีซึ่งอยู่ห่างจากตัวจังหวัดนครสวรรค์เป็นระยะทางประมาณ๑๙กม. ชาวบ้านเขาทองจะทําบุญในตอนเช้า พอบ่ายก็จะไปรวมกันที่ลานวัดมีการละเล่นในประเพณีตรุษสงกรานต์ได้แก่การละเล่นจับข้อมือสาวการละเล่นนางสุ่มนางสากนางควายและการร้องรําทําเพลงได้แพร่หลายความนิยมมาตั้งแต่พ.ศ.๒๔๘๓ได้แก่การละเล่นรําโทนหรือรําวงและปัจจุบันมีประเพณีสงกรานต์ที่วัดเกาะหงส์ซึ่งมีประชาชนให้ความสนใจและมาร่วมเล่นสาดน้ำเป็นจํานวนมากโดยจะจัดขึ้นทุกวันอาทิตย์ที่๓ของเดือนเมษายนเรียกว่า“ควันหลงสงกรานต์” 4.ประเพณีการเลี้ยงข้าวแช่เป็นประเพณีที่ปฏิบัติต่อเนื่องกันมานับ๑๐๐ปีของชาวบ้านบางมะฝ่ออําเภอโกรกพระจัดขึ้นในเทศกาลสงกรานต์เพียงวันเดียวโดยมีกําหนดให้ตรงกับวันหยุดราชการเพื่อให้ชาวบ้านบอกญาติพี่น้องซึ่งอยู่สถานที่ต่างๆกันมาร่วมทําบุญเหมือนเป็นการประชุมญาติพี่น้องของแต่ละบ้านด้วยวันที่๑๔เมษายนชาวบ้านทุกคนจะไปร่วมทําบุญตักบาตรพระสงฆ์บนศาลาการเปรียญแล้วมรรคทายกจะประกาศให้ทราบว่าสงกรานต์ปีนี้จะทําบุญกี่วันวันก่อนสุดท้ายของการทําบุญสงกานต์จะมีการนําอัฐของบรรพชนไปตั้งรวมกันณศาลาการเปรียญมีการสวดอภิธรรมระยะนี้เองมรรคทายกจะประกาศทั่วไปว่าปีนี้ใครจะศรัทธาทําข้าวแช่บ้างซึ่งก็จะมีผู้รับทําหลายรายพอถึงวันนัดก็จะนําข้าวแช่ และกับแกล้มบรรจุในภาชนะอย่างดีซึ่งเป็นของเก่าจัดใส่สาแหรกมีสาวงามหาบเดินไปวัดแต่งกายพื้นบ้านสวยงามถึงวัดเวลา๑๑.๐๐น. จัดถวายพระสงฆ์เมื่อพระสงฆ์ฉันอิ่มแล้วก็ยกลงมาจัดเลี้ยงกันจนถึงเวลา๑๓.๐๐น. พระสงฆ์จะแสดงพระธรรมเทศนาเมื่อพระสงฆ์แสดงธรรมจบก็มีการสรงน้ำพระสงฆ์ในวัดทุกรูปจากนั้นจะมีการเล่นสงกรานต์ของหนุ่มสาวเป็นที่สนุกสนาน งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นภสร ตันปัทมดิลก (2548) ได้ศึกษาการดำเนินงานและภาพความสำเร็จรวมทั้งปัจจัยส่งเสริมและปัจจัยที่เป็นอุปสรรคของโรงเรียนต้นแบบที่มีการปฏิบัติเป็นเลิศโครงการหนึ่งอำเภอหนึ่งโรงเรียนในฝัน ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพศึกษาแบบข้ามกรณีระหว่างโรงเรียนระดับประถมศึกษากับโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาที่อยู่ในเขตเมืองและนอกเมืองจากกรณีศึกษาจำนวน 3 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนไทยรัฐวิทยา 75 โรงเรียนวชิรธรรมสาธิตและโรงเรียนสันกำแพง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมการสัมภาษณ์แบบเป็นทางการ ไม่เป็นทางการและแบบเจาะลึก การสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์เอกสารวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา สร้างข้อสรุปแบบอุปมัย และวิเคราะห์เปรียบเทียบแบบข้ามกรณี ผลการวิจัยพบว่า 1. โรงเรียนต้นแบบมีการดำเนินงานดังนี้ ด้านการจัดทำหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ระดับประถมศึกษามีการบูรณาการข้ามกลุ่มสาระและนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมในการเรียนการสอนโดยครูใช้สื่อ ICT มากกว่านักเรียน ระดับมัธยมศึกษาทั้งครูและนักเรียนได้ใช้สื่อ ICT มากขึ้นและโรงเรียนนอกเมืองนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการเรียนการสอนมากกว่าในเมือง ด้านการพัฒนาแหล่งการเรียนรู้ทั้ง 3 โรงเรียนได้ปรับสภาพภูมิทัศน์ให้ดูสวยงามเป็นระเบียบ ระดับประถมศึกษาปรับปรุงห้องเรียนให้มีสื่อICT มากขึ้นระดับมัธยมศึกษาสร้างห้องศูนย์การเรียนรู้แยกตามกลุ่มสาระและมีอุปกรณ์ ICTที่ทันสมัยโรงเรียนในเมืองจะมีโปรแกรม software ที่ใช้ในการสอนมากกว่าโรงเรียนนอกเมืองด้านการพัฒนาบุคลากรทั้ง 3 โรงเรียนได้จัดอบรมเชิงปฏิบัติการบ่อยขึ้นเพื่อให้ครูได้รับความรู้และนำมาพัฒนาการสอน ด้านการบริหารจัดการแต่ละโรงเรียนได้แบ่งการทำงานออกเป็นฝ่ายเพื่อสะดวกในการปฏิบัติงาน ด้านการประเมินผลนักเรียนทั้ง 3 โรงเรียนได้รับการประเมินตามสภาพจริงด้วยหลายวิธี ครูได้รับการนิเทศติดตามงานแบบกัลยาณมิตรและโรงเรียนได้รับการประเมินทั้งจากภายในและภายนอก ด้านการประชาสัมพันธ์ทั้ง 3 โรงเรียนมีเว็บไซต์ของโรงเรียน นอกจากนี้ระดับมัธยมศึกษายังมีวารสารของโรงเรียนด้วย ด้านงบประมาณทั้ง 3 โรงเรียนใช้วิธีระดมทรัพยากรจากชุมชนและได้รับความช่วยเหลือบางส่วนจากภาคเอกชน โรงเรียนระดับมัธยมศึกษาจะเน้นการพึ่งพาตนเองโดยขอความร่วมมือจากผู้ปกครองและชุมชนเป็นหลัก ซึ่งได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี 2. ภาพความสำเร็จของโรงเรียนต้นแบบทั้ง 3 โรงเรียนมีความคล้ายคลึงกัน คือ ผู้บริหารมีความสามารถในการบริหารจัดการ มีวิสัยทัศน์ ครูสามารถใช้สื่อ ICT ในการสอนมีความกระตือรือร้น และมีความเป็นมืออาชีพ นักเรียนมีความกล้าแสดงออก มีความสุขในการเรียนระดับมัธยมศึกษานักเรียนมีโอกาสและมีความสามารถในการใช้สื่อ ICT มากกว่าระดับประถมศึกษาโรงเรียนมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับ และเป็นตัวอย่างให้โรงเรียนอื่นมาศึกษาดูงาน ผู้ปกครองและชุมชนให้ความร่วมมือและมีส่วนร่วมพัฒนาโรงเรียนมากกว่าเดิม 3. ปัจจัยส่งเสริมการดำเนินงานของโรงเรียนต้นแบบ คือ ผู้บริหารมีความสามารถและวิสัยทัศน์ การได้รับความร่วมมือจากบุคลากรทุกฝ่าย และการเข้าร่วมโครงการหนึ่งอำเภอหนึ่งโรงเรียนในฝัน 4. ปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการดำเนินงานของโรงเรียนต้นแบบ คือ บุคลากรไม่เพียงพอครูมีปัญหาในการใช้สื่อ ICT และงบประมาณสนับสนุนไม่เพียงพอ นิตยา บุตรศรี (2542) ได้ศึกษาสภาพและปัญหาการนำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นของโรงเรียนต้นแบบการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยได้แก่โรงเรียนต้นแบบการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 10 โรง เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ชนิดมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา แจกแจงความถี่ และหาค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า ครูผู้สอนส่วนใหญ่มีการนำภูมิปัญญาชาวบ้านด้านศิลปะ วัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณี และด้านการประกอบอาชีพ มาใช้ในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นในลักษณะของการปรับรายละเอียดของเนื้อหาวิชา การปรับกิจกรรมการเรียนการสอน การจัดกิจกรรมเสริมโดยดำเนินการในกลุ่มสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิต กลุ่มการงานและพื้นฐานอาชีพในระดับประถมศึกษาและกลุ่มวิชาการงานและอาชีพในระดับมัธยมศึกษา การนำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ในการปรับรายละเอียดของเนื้อหาวิชานั้น ครูผู้สอนดำเนินการโดยนำความรู้ที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านจากประสบการณ์เดิมของตน มากำหนดรายละเอียดของเนื้อหาวิชาและดำเนินการสอนเอง ในการปรับกิจกรรมการเรียนการสอนนั้น ครูผู้สอนใช้วิธีมอบหมายให้นักเรียนไปศึกษาหรือรวบรวมความรู้จากผู้รู้ในท้องถิ่น แล้วนำข้อมูลที่ได้มาอภิปราย และสรุปร่วมกันในชั้นเรียน การให้นักเรียนศึกษากับผู้รู้โดยการเชิญผู้รู้ในท้องถิ่นเข้ามาถ่ายทอดความรู้ในโรงเรียน สำหรับการจัดกิจกรรมเสริม ครูผู้สอนดำเนินการโดยนำนักเรียนไปเข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับภูมิปัญญาชาวบ้านในท้องถิ่น ในการบริหารและบริการหลักสูตรนั้น ผู้บริหารส่วนใหญ่ได้นำภูมิปัญญาชาวบ้านด้านการประกอบอาชีพ โดยการศึกษาความรู้จากผู้รู้ และนำผู้รู้ในท้องถิ่นเข้ามาร่วมดำเนินการในด้านการจัดเตรียมสถานที่ การจัดบริการวัสดุหลักสูตร การประชาสัมพันธ์หลักสูตร และการเตรียมบุคลากร ส่วนในการสอนนั้นครูผู้สอนนำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนซึ่งส่วนใหญ่ได้นำเนื้อหาที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านมาถ่ายทอด โดยเป็นผู้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนในชั้นเรียนตามปกติ ปัญหาที่พบในการดำเนินงาน ได้แก่ ครูผู้สอนยังไม่มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการนำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น ครูผู้สอนไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับสภาพภูมิปัญญาชาวบ้านที่มีในท้องถิ่น และครูผู้สอนมีงานในหน้าที่มากจึงไม่มีเวลา หรือไม่คิดที่จะนำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น และผู้รู้ที่โรงเรียนเชิญมาถ่ายทอดความรู้ไม่มีทักษะในด้านวิธีการสอนจึงเป็นอุปสรรคในการถ่ายทอดความรู้ กฤษณา เหมะชัย (2544) ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงาน โครงการโรงเรียน ส่งเสริมสุขภาพ รวมถึงปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานระหว่างโรงเรียนและผู้ปกครอง กลุ่มประชากรที่ศึกษาคือผู้ปกครองนักเรียนที่เป็นคณะกรรมการส่งเสริมสุขภาพในโรงเรียน ต้นแบบของศูนย์ส่งเสริมสุขภาพเขต 6 จำนวน 173 คน เก็บข้อมูลโดยการใช้แบบสัมภาษณ์ ระหว่างเดือน พฤษภาคม - มิถุนายน 2543 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติสหสัมพันธ์ของ เพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ผลการศึกษาพบว่า ผู้ปกครองนักเรียนส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในกระบวนการดำเนินงาน ในระดับค่อนข้างสูงคือร้อยละ 69.9 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ< 0.05 ได้แก่ อายุ ความรู้เกี่ยวกับโครงการ เจตคติ ประสบการณ์เดิมของผู้ปกครอง และการได้รับข้อมูลข่าวสาร ส่วนปัจจัยที่ไม่พบความ สัมพันธ์ ได้แก่ รายได้ของครอบครัว และการได้รับประโยชน์จากการเข้าร่วมโครงการ และ เมื่อวิเคราะห์ถึงปัจจัยที่สามารถทำนายการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง พบว่า อายุ เจตคติ ต่อโครงการโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ความรู้เกี่ยวกับโครงการโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ และประสบการณ์เดิมของผู้ปกครอง สามารถร่วมทำนายการมีส่วนร่วมได้ร้อยละ 27.9 สำหรับ ปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานร่วมกันระหว่างโรงเรียนและผู้ปกครอง ได้แก่ ผู้ปกครอง ต้องประกอบอาชีพจึงไม่ได้มีส่วนร่วมในบางกิจกรรม การได้รับความรู้ที่แตกต่างกัน ความไม่ต่อเนื่องของครูผู้รับผิดชอบโครงการ ผู้ปกครองมีทักษะเชิงวิชาการน้อย และการขาด ความตระหนักในการส่งเสริมสุขภาพ จากการศึกษานี้มีข้อเสนอแนะในการส่งเสริมให้ผู้ปกครองนักเรียนเข้ามามีส่วนร่วม ในโครงการดังนี้ คือ โรงเรียนต้องส่งเสริมให้ผู้ปกครองมีเจตคติที่ดีต่อโรงการ และ ต้องจัดกิจกรรมโดยวางแผนร่วมกับผู้ปกครองเพื่อให้มีความสอดคล้องด้านเวลา พัฒนารูปแบบ การให้ข้อมูลข่าวสาร รวมทั้งสนับสนุนให้ผู้ปกครองเข้าไปมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอนของ การดำเนินงานมากขึ้น …กฤษณา เหมะชัย. 2544. การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในกระบวนการดำเนินงานโครงการโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ในโรงเรียนต้นแบบของศูนย์ส่งเสริมสุขภาพเขต 6. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต.มหาวิทยาลัยมหิดล กรมพลศึกษา. 2545. การศึกษาสมรรถภาพทางกายของนักเรียนมัธยมศึกษา ระดับอายุ 13 -15 ปี. ส่วนส่งเสริมพลศึกษา สุขศึกษาและนันทนาการ, สำนักพัฒนาการพลศึกษาสุขภาพและนันทนาการ. กรุงเทพฯ. __________. 2539. การศึกษาสมรรถภาพทางกายของนักเรียนมัธยมศึกษา ระดับอายุ 13 -15 ปี. ส่วนส่งเสริมพลศึกษา สุขศึกษาและนันทนาการ, สำนักพัฒนาการพลศึกษาสุขภาพและนันทนาการ. กรุงเทพฯ. กรมวิชาการ. 2538. มาสนุกกับวิทยาศาสตร์.เล่ม1. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว. __________. 2532. ออกกำลังกายเพื่อสมรรถภาพทางกาย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา. กระทรวงสาธารณสุข. 2557. แผนยุทธศาสตร์สุขภาพกระทรวงสาธารณสุข ด้านส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรค ปีงบประมาณ พ.ศ.2557(5 Flagship Projects).กรมอนามัย: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. กระทรวงศึกษาธิการ. 2552. แนวทางการนิเทศเศรษฐกิจพอเพียงสู่สถานศึกษา.ศูนย์ประสานงานกลางการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริสำนักกิจการพิเศษ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. กุลยา ตันติผลาชีวะ. 2547. เด็กอ้วน. วารสารการศึกษาปฐมวัย. 9(1), 53–54. เกียรติกำจร กุศล และทัศน์ศรี เสมียนเพชร. 2556. เศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพเด็ก เยาวชนและครอบครัว: ชุมชนมุสลิมบ้านท่าสูง อำเภอท่าศาลาจังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่. ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 (กันยายน-ตุลาคม 2556). คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง. 2550. เศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. จีระศักดิ์ เจริญพันธ์และเฉลิมพล ตันสกุล. 2550. พฤติกรรมสุขภาพ. โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา. มหาสารคาม. จุฬาภรณ์โสตะ. 2543. การส่งเสริมสุขภาพแนวใหม่. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น. เจริญทัศน์ จินตนเสรี. 2538. วิทยาศาสตร์การกีฬาสำหรับผู้ฝึกสอนกีฬาและนักกีฬา.ศูนย์วิทยาศาสตร์การกีฬา การกีฬาแห่งประเทศไทย . ดนัย ขุ่มด้วง, กนก สมะวรรธนะ,จิตติพร ไพรัช,และ กนกพร ทองสอดแสง. 2552. ผลการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพโดยการใช้สนามเด็กเล่น. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. ปีที่ 3 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2552). นภสร ตันปัทมดิลก. 2548. การดำเนินงานของโรงเรียนต้นแบบที่มีการปฏิบัติเป็นเลิศ: การศึกษาแบบข้ามกรณี.วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต.จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. นิตยา บุตรศรี. 2542. การนำภูมิปัญญาชาวบ้านมาใช้ในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นของโรงเรียนต้นแบบการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี.วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต.จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิชิต ภูติจันทร์. 2547. วิทยาศาสตร์การกีฬา. กรุงเทพฯ:โอเดียนสโตร์ บันเทิงเกิดปรางค์. 2540. กิจกรรมเสริมสร้างสมรรถภาพทางกาย. หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง. มยุรี ผิวสุวรรณ, แพทย์หญิงดารณี สุวพันธ์, วิไลภรณ์ โคตรบึงแก, Motsch, H. K., McGlade, B., ปิยมาส อุมัษเฐียร. 2556. CBR Guidelines ขององค์การอนามัยโลก ฉบับภาษาไทย.ครั้งที่1.พรีเมี่ยมเอ็กซ์เพรส. สมศักดิ์ สินธุระเวชญ์ และคณะ. 2548. สื่อการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษาสมบูรณ์แบบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. กรุงเทพฯ: วัฒนาพานิช. สินศักดิ์ชนม์ อุ่นพรมมี. 2556. พัฒนาการสำคัญของการสร้างเสริมสุขภาพ. โครงการสวัสดิการวิชาการ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข: นนทบุรี. สุพิตร สมาหิโต. 2548. แบบบทดสอบสมรรถภาพทางกายที่สัมพันธ์กับสุขภาพสำหรับเด็กไทยอายุ 7 – 8 ปี.พี.เอส.ปริ้น: นนทบุรี. เสรี พงศ์พิศ. 2550. เศรษฐกิจพอเพียง. สำนักพิมพ์พลังปัญญา. กรุงเทพมหานคร. สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค. 2545. เด็กอ้วนมาแรง. วารสารหมอชาวบ้าน. 24(277), 10–12. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. 2555. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบเอ็ดพ.ศ. ๒๕๕๕ – ๒๕๕๙. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. 2548.เศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการ คณะรัฐมนตรี. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ. 2557. ยุทธศาสตร์การวิจัยแห่งชาติรายประเด็น. _____________________________. 2554. ยุทธศาสตร์การวิจัยระดับภูมิภาค. สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. 2553. รายงานสถานการณ์วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ปี 2552 และแนวโน้ม ปี2553. กรุงเทพฯ: สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ศุภวรรณ วงศ์สร้างทรัพย์, มยุรี ถนอมสุข, สมบุญ ศิลป์รุ่งธรรม, ศิริภัทรา สุขศรี, ภณิดา หยั่งถึง, สมโภชเหล่าเหมมณี, อานนท์ พึ่งสาย, กนกวรรณ เหลืองน้ำเพ็ชร, ณัฏฐิณีสังขวรรณ, พลาภรณ์ จันทร์ขามเรียน และโชคชัย ดวงแก้ว. 2555. เกณฑ์สมรรถภาพทางกายที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของนักเรียนโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษา. โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษาคณะศึกษาศาสตร์และพัฒนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน. วรางคณา สุวรรณรัตน์. 2549. เด็กกับโรคเบาหวาน. วารสารจาร์พา (Food and Health). 13(88), 30. วิศาล คันธารัตนกุล. 2549. คำแนะนำการออกกำลังกายในเด็ก. วารสารจาร์พา (Food and Health). 13(88), 63. รงค์ ประพันธ์พงศ์. 2550. เศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่. บริษัทเยลโล่การพิมพ์จำกัด:กรุงเทพมหานคร. องค์การบริหารส่วนจังหวัด. 2557. แผนพัฒนาสามปี (พ.ศ.๒๕๕๘ – ๒๕๖๐) ขององค์การบริหารส่วนจังหวัดนครสวรรค์. นครสวรรค์: กองแผนและงบประมาณองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครสวรรค์. Prentice, E. W. 1999. The Effect of changes in the Elementary School Physical Education Program On Selected Variables of Motor Fitness, Self- Concept, and Academic Achievement. Dissertation Abstracts Internatiol. ทฤษฎี สมมุติฐาน กรอบแนวความคิด : ? วิธีการดำเนินการวิจัย และสถานที่ทำการทดลอง/เก็บข้อมูล : ………การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพัฒนา (Research and Development) โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ครู นักเรียน และผู้ปกครอง ของโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ในระดับชั้นมัธยมศึกษา โดยวิธี การเลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง (PurposiveSampling) จากกลุ่มตัวอย่างที่ได้ ทำการวัด pre-test โดยใช้แบบทดสอบสมรรถภาพของกรมพลศึกษา และใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) เพื่อพัฒนาสมรรถภาพทางกายของกลุ่มประชากร โดยมีตัวแปรอิสระ คือ รูปแบบการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตัวแปรตาม คือ สมรรถภาพทางกายของประชากรโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยผู้วิจัยได้แบ่งวิธีดำเนินการวิจัยดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาปัญหาและแนวทางการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ขั้นตอนที่ 2 เก็บข้อมูลสมรรถภาพทางกายของโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ โดยทำการทดสอบสมรรถภาพทางกายทุก ๆ 1 เดือน ขั้นตอนที่ 3 วิเคราะห์ข้อมูลสมรรถภาพทางกายของโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ เพื่อนำมาใช้ในการพัฒนารูปแบบการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ขั้นตอนที่ 4 พัฒนาและสร้างรูปแบบการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยการเชิญผู้เชี่ยวชาญสาขาที่เกี่ยวข้องจำนวน 5 คน เพื่อทำการสนทนากลุ่ม (focus group) ขั้นตอนที่ 5 ตรวจสอบรูปแบบการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ขั้นตอนที่ 6 ทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยใช้เทคนิคการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) ขั้นตอนที่ 7 การประเมินประสิทธิภาพ ปรับปรุงแก้ไข และพัฒนารูปแบบการพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายตามความหลากหลายของวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยยึดหลักแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงแล้วทดลองซ้ำโดยใช้เทคนิคการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) คำอธิบายโครงการวิจัย (อย่างย่อ) : - จำนวนเข้าชมโครงการ : 569 ครั้ง รายชื่อนักวิจัยในโครงการ ชื่อนักวิจัย ประเภทนักวิจัย บทบาทหน้าที่นักวิจัย สัดส่วนปริมาณงาน(%) นายปพนสรรค์ โพธิพิทักษ์ บุคลากรภายในมหาวิทยาลัย หัวหน้าโครงการวิจัย 50 นายทินกร ชอัมพงษ์ บุคลากรภายในมหาวิทยาลัย ผู้ร่วมวิจัย 25 กลับไปหน้าโครงการวิจัยทั้งหมด